آخرین باری که با پول سخت و سرد هزینه کالا یا خدماتی را پرداختید چه زمانی بود؟ اگرچه ارز فیزیکی هنوز در بسیاری از کشور‌های دنیا استفاده می‌شوند، اما استفاده از آن‌ها رو به کاهش است و پرداخت‌های دیجیتال در حال گرفتن جای این نوع پرداخت است.
در این مقاله از سایت سرمایه گذاری ارز دیجیتال بینوست به سؤال ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست، پاسخ می‌دهیم.
خلاصه مقاله
- ارز دیجیتال بانک مرکزی، نوعی ارز دیجیتال است که بانک مرکزی یک کشور آن را صادر می کند.
- یکی از اهداف CBDC این است که در دسترس افرادی که به خدمات بانکی دسترسی ندارند، قرار بگیرد.
- کاهش شدید استفاده از پول نقد و افزایش علاقه به دارایی‌های دیجیتال، دو نمونه از دلایل گرایش کشورها به صدور ارزهای دیجیتال بانک مرکزی هستند.
- ارزهای دیجیتال بانک مرکزی براساس ارز فیات و برای ثبات و امنیت بخشیدن به آن طراحی شده اند.
ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر می‌شوند. این ارز‌ها به رمزارزها شبیه هستند جز اینکه ارزش آن‌ها از سوی بانک مرکزی ثابت نگه داشته شده و ارزش آن معادل ارز فیات آن کشور است.
بسیاری از کشورها در حال طراحی و شکل دادن به ارزهای دیجیتال بانک مرکزی خود هستند و برخی از کشورها نیز از آن‌ها استفاده کرده‌اند. به خاطر اینکه کشور‌های زیادی به دنبال تحقیق در مورد راه‌هایی برای تبدیل ارز خود به CBDC هستند، شناخت آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست
شناخت بیشتر ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
پول فیات نوعی ارز صادر شده توسط دولت است که هیچ پشتوانه‌ای از یک کالای فیزیکی مثل طلا و نقره ندارد. از این پول برای مبادله کالا و خدمات استفاده می‌شود. پول فیات سنتی به صورت سکه و اسکناس موجود است، اما فناوری به دولت‌ها و مؤسسات مالی امکان داده است که پول فیات فیزیکی را با مدل اعتباری که تراکنش‌ها و موجودی‌ها را به صورت دیجیتال ثبت می‌کند، مکمل نماید.
ارز فیزیکی هنوز به صورت گسترده معامله شده و مورد قبول قرار گرفته است اما برخی از کشور‌های توسعه یافته، کاهش استفاده از آن را شاهد بودند که با پاندمی این روند سرعت پیدا کرد. پدید آمدن و تکامل رمزارز و فناوری بلاکچین، علاقه بیشتر به جامعه بدون پول نقد و ارزهای دیجیتال را موجب شده است.
اهداف ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
بسیاری از افراد در کشور‌های مختلف اعم از ایالات متحده آمریکا به خدمات مالی دسترسی ندارند. در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۰، ۵ درصد از افراد بالغ حساب بانکی نداشتند. هدف اصلی CBDC؛ ارائه شفافیت، انتقال‌پذیری، راحتی، دسترس‌پذیری و امنیت مالی است. همچنین هزینه نگهداری مورد نیاز یک مؤسسه مالی گسترده و هزینه‌های مربوط به تراکنش بین مرزی را کاهش می‌دهد. گزینه‌هایی مقرون به صرفه را نیز در اختیار افرادی می‌گذارد که از روش‌های انتقال پول جایگزین استفاده می‌کنند.
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی همچنین ریسک‌های مربوط به استفاده از ارزهای دیجیتال یا رمزارزها کاهش می‌دهند. رمزارزها پرنوسان بوده و ارزش آن‌ها مدام تغییر می‌کند. این نوسان می‌تواند فشار مالی شدیدی را ایجاد نموده و بر ثبات کلی یک اقتصاد اثر بگذارد. CBDCها توسط دولت و بانک مرکزی کنترل شده و راهی ایمن را برای مصرف‌کنندگان و کسب و کار‌ها فراهم آورده تا ارز دیجیتال را به صورتی ایمن مبادله نمایند.
بیشتر بخوانید: ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
چرا بانک‌های مرکزی به استفاده از CBDC علاقه نشان می‌دهند؟
چهار روند باعث شده که علاقه بانک‌های مرکزی به CBDC افزایش پیدا کند که به صورت زیر هستند.
- کاهش شدید استفاده از پول نقد: بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ استفاده از پول نقد در اروپا به یک سوم کاهش یافت. در نروژ تنها ۳ درصد از پرداخت‌ها با پول نقد انجام می‌شوند. این روند باعث شده که بانک‌های مرکزی مجبور شوند نقش خود را در نظام مالی بازبینی کنند.
- افزایش علاقه به دارایی‌های دیجیتال صادر شده به صورت خصوصی: در انگلستان ۱۰ درصد از افراد بالغ یک دارایی دیجیتال مانند رمزارز را نگهداری می‌کنند یا نگه داشته‌اند. این بانک مرکزی اروپایی گزارش داده که ۱۰ درصد از ساکنین شش کشور بزرگ اروپایی مالک دارایی‌های دیجیتال هستند. استفاده مصرف‌کنندگان از دارایی‌های دیجیتال می‌تواند چالشی احتمالی برای ارز فیات به عنوان واحد ارزیابی ارزش باشد.
- کاهش نقش بانک‌های مرکزی به عنوان مبتکران پرداخت: CBDC به بانک‌های مرکزی این امکان را می‌دهد که گفتگو‌هایی استراتژیک را در مورد موارد استفاده پول نقد در بین عموم هدایت کنند.
- افزایش نظام‌های پرداختی جهانی: بسیاری از بانک‌های مرکزی به دنبال این هستند که حاکمیت محلی بیشتری را بر نظام‌های پرداخت جهانی رو به افزایش ایجاد کنند. بانک‌های مرکزی، CBDC را به عنوان لنگری برای نظام‌های پرداخت دیجیتال محلی می‌بینند.
انواع ارزهای دیجیتال بانک مرکزی
دو نوع CBDC خرد و کلان وجود دارد. مؤسسات مالی، کاربران اولیه CBDC کلان هستند در حالی که مصرف‌کنندگان و کسب و کار‌ها از CBDC خرد استفاده می‌کنند.
CBDC کلان
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی کلان مانند نگه داشتن ذخایر در یک بانک مرکزی هستند. بانک مرکزی به یک مؤسسه یک حساب اعطا کرده تا وجوه را سپرده‌گذاری یا استفاده نماید تا انتقالات درون بانکی را تسویه کند. بانک‌های مرکزی می‌توانند از ابزار سیاست پولی برای اثر گذاشتن بر وام دهی و تعیین نرخ بهره استفاده نمایند.
CBDC خرد
CBDCهای خرد، ارزهای دیجیتال با پشتوانه دولتی هستند که توسط مصرف‌کنندگان و کسب و کار‌ها به کار می‌روند. CBDC خرد ریسک واسطه را حذف می‌کند، یعنی ریسکی که براساس آن صادرکنندگان خصوصی ارز دیجیتال ورشکسته شده و دارایی‌های مشتریان از دست می‌رود. دو نوع CBDC خرد وجود دارد که از لحاظ نحوه دسترسی کاربران و استفاده آن‌ها از ارز خود فرق دارند.
- CBDCهای خرد مبتنی بر توکن با کلید خصوصی یا کلید عمومی و هردو در دسترس هستند. این روش اعتبارسنجی به کاربران امکان می‌دهد تراکنش‌ها را به صورت ناشناس اجرا کنند.
- CBDCهای خرد مبتنی بر حساب به احراز هویت دیجیتال نیاز دارند تا به حساب دسترسی پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: هویت دیجیتال چیست
مسائلی که CBDC به آن‌ها پرداخته و ایجاد می‌کند
فدرال رزرو به مسائلی پرداخته است که پیش از طراحی و اجرای ارزهای دیجیتال بانک مرکزی باید به آن‌ها توجه کرد.
مسائل پرداخته شده توسط CBDC
مسائلی که ارز دیجیتال بانک مرکزی به آن‌ها می‌پردازد به صورت زیر هستند.
- فاقد ریسک اعتبار و نقدینگی
- هزینه‌های پایین‌تر پرداخت بین مرزی
- پشتیبانی از نقش بین‌المللی دلار
- شمول مالی
- افزایش دسترسی به افراد بیشتر
مسائل ایجاد شده توسط CBDC
مسائلی که ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی ایجاد می‌کنند در زیر شرح داده شده‌اند.
- تغییر ساختار مالی
- ثبات نظام مالی
- تأثیر سیاست پولی
- حفظ حریم خصوصی
- امنیت سایبری
تفاوت ارز دیجیتال بانک مرکزی و رمزارزها
اکوسیستم رمزارز یک چشم انداز کوتاه از نظام ارزی جایگزین را ارائه می‌دهد که در آن مقررات شرایط هر تراکنش را دیکته نمی‌کنند. کپی یا جعل کردن آن‌ها سخت است و توسط مکانیسم‌های اجماعی ایمن می‌شوند که از دستکاری جلوگیری می‌کنند. به علاوه اینکه رمزارزها قانونگذاری نشده و غیرمتمرکز هستند. ارزش آن‌ها براساس هیجانات و احساسات سرمایه‌گذاران، کاربرد و علاقه کاربران دیکته می‌شود. آن‌ها دارایی‌های پرنوسان و مناسب گمانه زنی و سوداگری هستند که آن‌ها را به کاندیدهایی بعید برای استفاده در نظام مالی که به ثبات نیاز دارد، بدل می‌کند.
ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، انعکاس دهنده ارزش ارز فیات هستند و برای ثبات و امنیت طراحی شده‌اند.
سخن پایانی
بانک‌های مرکزی در بسیاری از کشورها، برنامه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی را به راه انداخته‌اند تا دسترس‌پذیری و قابل استفاده بودن CBDC را در اقتصاد خود تعیین نمایند. ۱۸ کشور این طرح را پیاده کرده و ۳۲ کشور نیز در حال توسعه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی خود هستند. همان طور که کارت‌های بانکی جای پول فیزیکی را بیشتر پر کرده‌اند، احتمال دارد ارز دیجیتال بانک مرکزی نیز جای ارز فیات فیزیکی را گرفته یا مکمل آن شود.
در صورتی که در زمینه سرمایه‌گذاری در رمزارزها و سبد ارز دیجیتال سؤالی دارید، در بخش زیر درخواست داده تا کارشناسان باتجربه بینوست به سؤالات شما پاسخ دهند.
مشاوره رایگان سرمایه گذاری ارز دیجیتال
اگر در مورد سرمایه گذاری در بازار ارز های دیجیتال یا استفاده از سبد های سرمایه گذاری بینوست سوال دارید فرم زیر را پر کنید تا در سریعترین زمان کارشناسان بینوست با شما تماس بگیرند .
به وبینار هفتگی ما بپیوندید
هر هفته، ما در وبینار خود به بررسی آخرین اخبار بازار رمزارزها می‌پردازیم، سبدهای بینوست را معرفی می‌کنیم و به سوالات شما پاسخ می‌دهیم.
- 🔍 آیا به دنبال آخرین روندهای بازار هستید؟
- 🔍 می‌خواهید بیشتر درباره سبدهای سرمایه‌گذاری دیجیتال بدانید؟
- 🔍 سوالاتی در مورد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری دارید؟
همین حالا ثبت‌نام و در جلسه ما شرکت کنید تا از مشاوره‌های ارزشمند متخصصان ما بهره‌مند شوید.
زمان دقیق وبینار: دوشنبه‌ها، ساعت ۱۵
ثبت ناماین فرصت را از دست ندهید!