سولانا چیست؛ آشنایی با بلاکچین Solana و توکن SOL

سولانا یک پلتفرم با عملکرد بالاست که در دنیای ارز دیجیتال توجهات را به خود جلب کرده است. این پلتفرم که در مارس 2020 راه‌اندازی شد، هدفش ارائه زیرساختی امن، سریع و مقیاس‌پذیر برای برنامه‌های غیرمتمرکز و پروژه‌های رمزارزی است. در این مقاله از سایت سرمایه گذاری ارز دیجیتال بینوست به سوال سولانا چیست، پاسخ می‌دهیم.

سولانا چیست؟

سولانا یکی از پلتفرم‌های بلاکچینی است که به خاطر سرعت و کارایی‌اش شناخته شده است. توکن‌های SOL، توکن‌های بومی آن هستند و برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها به کار ‌می‌روند. از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۱۷، سولانا به یکی از بزرگترین رمزارز‌های دنیا تبدیل شده است. از آنجایی که بلاکچین سولانا، قابلیت قرارداد هوشمند را دارد؛ توسعه‌دهندگان می‌توانند از آن برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده کنند.
رشد زیاد آن باعث شده به یکی از رقبای بلاکچین‌های قابل برنامه‌نویسی بزرگ از جمله اتریوم و کاردانو تبدیل شود.

چه عواملی سولانا را منحصر به فرد می‌کنند؟

بزرگترین جذابیت سولانا، تراکنش‌های سریع و ارزان آن است. بنا به گزارشات قادر است ۶۵ هزار تراکنش در ثانیه را مدیریت کند که میانگین هزینه هر تراکنش 0.00025 دلار است. سولانا به دلیل استفاده از گواه اثبات تاریخچه یعنی الگوریتمی منحصر به فرد برای بررسی تراکنش‌ها قادر به انجام چنین کاری است. بیشتر بلاکچین‌ها یا از مکانیسم‌های اجماع اثبات کار یا اثبات سهام استفاده می‌کنند که اثبات سهام کارآمدترین گزینه است. سولانا از پروتکلی ترکیبی استفاده می‌نماید که گواه اثبات سهام را با گواه اثبات تاریخچه برای پردازش سریع‌تر ترکیب می‌کند.
سولانا بلاکچینی منبع باز است که به این معناست که توسعه‌دهندگان از آن می‌توانند به روش‌های مختلف استفاده نمایند. چند نمونه از کار‌هایی که می‌توان در اکوسیستم سولانا انجام داد به شرح زیر هستند.

• مینت، فروش و ترید توکن‌های غیرمثلی (NFT)
• توسعه پلتفرم‌های دیفای مانند صرافی‌های رمزارزی غیرمتمرکز
• ساخت بازی‌های بلاکچینی از جمله بازی‌های وب 3 و همکاری با شرکت‌های بزرگی همچون اف تی ایکس (FTX)، لایت اسپید (Lightspeed) و فورته (Forte)

یکی از هیجان انگیزترین کار‌هایی که با سولانا صورت گرفته، سولانا پی (Solana Pay) یعنی قالبی رایگان برای پرداخت هاست. به صاحبان کسب و کار و تجار کمک می‌کند از طریق شبکه سولانا، پرداخت‌های مشتریان را به صورت مستقیم قبول کنند. پرداخت‌ها در قالب استیبل کوین‌هایی مانند USD Coin انجام می‌شوند که برای حفظ قیمتی ثابت طراحی شده‌اند. کسب و کار‌ها می‌توانند با استفاده از سولانا از کارمزد‌های بالای پردازش تراکنش‌ها دوری کنند.

تاریخچه سولانا

آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) در نوامبر ۲۰۱۷ وایت پیپری را منتشر نمود که در آن مفهوم گواه اثبات تاریخچه را معرفی کرده بود. یاکوونکو قبلاً مهندس ارشد کوالکام (Qualcomm) و مهندس نرم‌افزار مزوسفر (Mesospher) و دراپ باکس (Dropbox) بود. وی با همکاری گرگ فیتزجرالد، استفن آکریج و راج گوکال یک بلاکچین مقیاس‌پذیر را ایجاد کرد. نام اصلی این پروژه لوم (Loom) بود، اما اتریوم در همان زمان شبکه Loom را منتشر کرد.
این تیم جهت دوری از اشتباه، پروژه خود را به نام سولانا تغییر دادند و نام شرکت خود را سولانا لبز (Solana Labs) گذاشتند.

اولین بار رمزارز سولانا در سال ۲۰۱۹ طی فروشی خصوصی عرضه و سولانا لبز حدود ۲۰ میلیون دلار را جمع‌آوری کرد. هم پروتکل سولانا و هم توکن‌های SOL در سال ۲۰۲۰ برای عرضه عمومی منتشر شدند. بنیاد سوئیسی سولانا که امروزه از این اکوسیستم پشتیبانی می‌کند، در سال ۲۰۲۰ تأسیس شد.

سولانا و اتریوم

اتریوم، بزرگترین رقیب سولانا و سولانا یکی از قاتل‌های اتریوم نام گرفته است. وقتی اتریوم راه‌اندازی شد، از مکانیسم اجماع اثبات کار برای بررسی تراکنش‌ها استفاده کرد. اگرچه گواه اثبات کار در آن زمان رایج بود، اما از لحاظ انرژی مقرون به صرفه نیست. اتریوم در حال حاضر در حال تغییر روند به اثبات سهام است. نتیجه این امر، تفاوتی بزرگ در پردازش تراکنش بود.

سولانا به طور مرتب هزاران تراکنش در ثانیه را پردازش می‌کند و از لحاظ تئوری قادر به مدیریت 65 هزار تراکنش است. اتریوم تنها می‌تواند حدود 30 تراکنش در ثانیه را مدیریت کند. اگرچه پس از انجام به روزرسانی می‌تواند تا 100 هزار تراکنش در ثانیه را مدیریت نماید. همچنین پیشینه اتریوم بیشتر است و از لحاظ کاربران از سولانا پیشی گرفته است.

نحوه عملکرد سولانا

سولانا با هدف مقیاس‌ پذیری در بلاکچین ساخته شده است و این کار را از طریق پروتکل هیبریدی انجام می‌دهد. این پروتکل هم از مکانیسم اجماع اثبات سهام سایر بلاکچین‌ها و هم از الگوریتم اثبات تاریخچه استفاده می‌کند. اثبات سهام، راهی برای بررسی تراکنش‌های بلاکچین است. ولیدیتور‌ها براساس مقدار توکن‌هایی که استیک می‌کنند، انتخاب می‌شوند. ولیدیتور‌ها در هنگام تأیید بلوک‌های جدید تراکنش و اضافه کردن آن‌ها به بلاکچین، پاداش دریافت می‌کنند.
اثبات تاریخچه، ترتیب تراکنش‌های بلاکچین و گذر زمان بین آن‌ها را بررسی می‌کند. برچسب‌های زمانی تراکنش‌ها درون خود بلاکچین ساخته می‌شوند. از آنجایی که برچسب‌های زمانی ایجاد می‌شوند، لازم نیست همه نود‌های ولیدیتور برای تأیید دفعات تراکنش با هم تعامل کنند. اثبات تاریخچه به بهینه کردن روند تراکنش کمک می‌کند و کار لازم ولیدیتور‌ها را به نصف کاهش داده و زمان‌های کوتاه‌تر پردازش را امکان‌پذیر می‌کند.

همکاری‌های سولانا

اکوسیستم سولانا بسیار عظیم و مدام در حال رشد است. سولانا خانه پروژه‌های دیفای، مارکت پلیس‌ها یا بازار‌های NFT، پروتکل‌های وام ارز دیجیتال و اپلیکیشن‌های وب ۳ است. طی سال ۲۰۲۱، شمار پروژه‌های سولانا از ۷۰ مورد به بیش از ۵۱۰۰ مورد رشد داشتند. در بخش زیر چند نمونه از همکاری‌های سولانا با سایر پروژه‌ها را مشاهده می‌کنید.

• سولانا و صرافی رمزارزی FTX برای ساخت Serum همکاری کردند که صرافی رمزارزی غیرمتمرکز پرسرعتی است که در بلاکچین سولانا قرار دارد.
• مایکل جردن، کلکسیون ان اف تی خود را در HEIR یکی از پلتفرم‌های مبتنی بر سولانا راه اندازی کرد.
• بازار یا مارکت پلیس اوپن سی اکنون ان اف تی‌های مبتنی بر سولانا را فهرست می‌کند. قبلا تنها ان اف تی‌های مبتنی بر اتریوم را ارائه می‌داد.
• Audius، اپلیکیشنی است که برای ایجاد یک جامعه موسیقی غیرمتمرکز طراحی شده است که به سولانا انتقال پیدا کرد. پیش از تصمیم‌گیری در مورد بیش از 20 بلاکچین تحقیق کرد.
• سولانا همچنین با بلاکچین Arweave برای ذخیره دائمی داده‌های سولانا از جمله تاریخچه تراکنش و فایل‌های داده NFT همکاری می‌کند.

آیا می‌توانم با سولانا درآمدی غیرفعال داشته باشم؟

شما می‌توانید با سولانا، درآمد غیرفعال داشته باشید. از آنجایی که سولانا از گواه اثبات سهام برای بررسی تراکنش‌ها استفاده می‌کند، به شما فرصت می‌دهد که رمزارز‌های خود را استیک نموده و پاداش به دست‌آورید. وقتی سولانا را استیک می‌نمایید، توکن‌های SOL خود را برای چک کردن تراکنش‌های شبکه نزد نود ولیدیتور وثیقه می‌گذارید. در عوض بخشی از پاداش‌های بلوک دریافتی از سوی ولیدیتور را دریافت می‌کنید.
این کار به راه‌اندازی یک کیف پول بلاکچینی و انتخاب یک ولیدیتور نیاز دارد، اما راهی خوب برای به دست آوردن توکن‌های سولانای بیشتر است. سولانا نیز مانند رمزارز‌های دیگر پرنوسان است. در صورتی که قیمت‌ها افت کنند، امکان دارد درآمد شما زیان‌ها را جبران نکند.

ریسک‌های سولانا

سولانا خالی از چالش نیست. مهمترین بخش آن، ساختار نامتوازن قدرت است که هم در توزیع اولیه توکن آن و هم ولیدیتور‌هایش می‌بینید. شرکت تحقیقاتی رمزارزی مساری به این امر پی برد که ۴۸ درصد از توکن‌های اولیه سولانا به خودی‌ها یعنی اعضای تیم، شرکت و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تعلق دارد. ۱۳ درصد بقیه به بنیاد سولانا می‌رسد.

شبکه سولانا بیش از ۱۰۰۰ ولیدیتور را شامل می‌شود که بیش از یک سوم سهام توسط کمتر از ۲۵ ولیدیتور نگهداری می‌شوند. این امر بدان معناست که تعداد اندکی از نود‌های ولیدیتور برای بررسی بیش از یک سوم تراکنش‌های سولانا مسئول هستند. قطعی‌های سولانا نیز یکی از مسائل رایج بوده است. شبکه سولانا در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ چندین قطعی را تجربه کرد که قطعی ۴۸ ساعته آن در ژانویه ۲۰۲۲ باعث لیکوئید شدن وجوه پروتکل وام دهی Solend بسیاری از کاربران شد.

آیا در سولانا سرمایه گذاری کنم؟

واضح است که سولانا پتانسیل دارد. با سرعت و هزینه کمتری که دارد، جایگزین سریع‌تر و ارزان‌تری برای اتریوم است. سولانا در حال ساخت اکوسیستم بزرگی از پروژه‌های مختلف است و می‌تواند گزینه‌ای محبوب برای صاحبان کسب و کار در قالب Solana Pay باشد. این حقیقت که سولانا را می‌توانید استیک کنید هم یک مزیت است. بنابر مقدار استیکینگ می‌توانید توکن‌های SOL بیشتری را به دست‌آورید.
البته سولانا از دسته رمزارز‌های با ریسک بالاست، بنابراین اگر با این میزان ریسک مشکلی ندارید در آن سرمایه‌گذاری نمایید.

سوالات متداول

سخن پایانی
آینده سولانا با وجود همه چالش‌ها نویدبخش به نظر می‌رسد. عملکرد بالا، کارمزد پایین و تعامل‌پذیری‌اش آن را به گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگان و کاربران تبدیل می‌کند. با رشد و تکامل بلاکچین و پذیرش بیشتر آن، ، سولانا نیز نقشی پررنگ در شکل دهی آینده برنامه‌ها و خدمات مالی غیرمتمرکز خواهد داشت. سولانا با داشتن رویکردی نوآورانه نسبت به مقیاس‌پذیری و عملکرد به بازیکنی مهم در صنعت بلاکچین در سال‌های آتی تبدیل می‌شود.
در این مقاله به سؤال سولانا چیست، جواب دادیم. در صورتی که در زمینه سرمایه‌گذاری در سولانا سؤال دارید، می‌توانید در بخش مشاوره واقع در این صفحه درخواست خود را ثبت کرده تا به صورت رایگان مشاوره دریافت نمایید.