ارز دیجیتال چیست؛ راهنمای ورود به بازار کریپتوکارنسی‌

ارز دیجیتال چیست؟ یکی از بازارهای نوظهور که علاقمندان بسیاری پیدا کرده، ارز دیجیتال است. بعد از ظهور بیت کوین، ارز دیجیتال سر زبان‌ها افتاد. در این مقاله از بینوست قصد داریم ارز دیجیتال را تعریف کنیم و انواع، مزایا، معایب و کاربردهایش را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال (Digital Currency) شکلی از ارز است که فقط به صورت دیجیتال یا الکترونیک در دسترس است. به آن پول دیجیتال، ارز الکترونیک یا پول سایبری هم می‌گویند.

ارزهای دیجیتال ویژگی‌های فیزیکی ندارند و فقط به صورت دیجیتال در دسترس هستند. تراکنش‌هایی که شامل ارز دیجیتال می‌شوند، با استفاده از رایانه یا کیف پول‌های الکترونیکی متصل به اینترنت یا شبکه‌های منتخب انجام می‌شوند. در مقابل، ارزهای فیزیکی مانند اسکناس و سکه‌های ضرب شده قابل لمس هستند به این معنا که ویژگی‌های فیزیکی مشخصی دارند. تراکنش‌هایی که چنین ارزهایی را شامل می‌شوند، تنها زمانی ممکن هستند که دارندگان آن‌ها مالک مقادیری فیزیکی از این ارزها باشند.

کاربرد ارزهای دیجیتال شبیه ارزهای فیزیکی است. با آن‌ها می‌توان کالا خرید و هزینه خدمات را پرداخت کرد. همچنین کاربردهای محدود آن‌ها در جوامع آنلاین مانند سایت‌های بازی، سایت‌های شرط بندی یا شبکه‌های اجتماعی یافت می‌شوند.

ارزهای دیجیتال همچنین تراکنش‌های فوری را امکان‌پذیر می‌کنند که می‌توانند به صورت یکپارچه در سراسر مرزها انجام شوند. به عنوان نمونه، فردی در ایران می‌تواند با ارز دیجیتال هزینه خود را به فردی در سوئد پرداخت کند البته به شرط این که هر دوی آن‌ها به یک شبکه متصل شده باشند.

ویژگی‌های ارزهای دیجیتال

اکنون که با ارز دیجیتال چیست آشنا شدید، به بررسی ویژگی‌هایش می‌پردازیم که عبارتند از:

• همان‌طور که اشاره شد، ارزهای دیجیتال فقط به صورت دیجیتال موجود هستند و معادل فیزیکی ندارند.
• ارزهای دیجیتال می‌توانند متمرکز یا غیرمتمرکز باشند. ارز فیات که به صورت فیزیکی موجود است، سیستمی متمرکز است که توسط بانک مرکزی و نهادهای دولتی تولید و توزیع می‌شود. ارزهای دیجیتال برجسته‌ای مانند بیت کوین و اتریوم نمونه‌هایی از سیستم‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز هستند.
• ارزهای دیجیتال می‌توانند ارزش را انتقال دهند. استفاده از ارزهای دیجیتال مستلزم تغییر ذهنی از چهارچوب موجود ارزهاست. ارزهای موجود فقط برای خرید و فروش کالا و خدمات استفاده می‌شوند. ولی ارزهای دیجیتال می‌توانند از این هم فراتر روند. به عنوان نمونه توکن یک بازی می‌تواند عمر بازیکن را چند برابر کند یا ابرقدرت‌های بیشتری به او بدهد. این امر خرید و فروش نیست اما در عوض انتقال ارزش را نشان می‌دهد.

انواع ارزهای دیجیتال

ارز دیجیتال اصطلاحی فراگیر است که برای توصیف انواع ارزهای موجود در حوزه الکترونیک استفاده می‌شود. در کل سه نوع ارز دیجیتال مختلف وجود دارد که عبارتند از:

کریپتوکارنسی یا رمزارزها (Cryptocurrency)

برخی به اشتباه ارز دیجیتال را همان رمزارز یا کریپتوکارنسی می‌دانند در صورتی که این دو با هم متفاوت هستند.

رمزارزها، ارزهای دیجیتالی هستند که از رمزنگاری استفاده می‌کنند تا تراکنش‌ها را در شبکه ایمن و تأیید کنند. همچنین رمزنگاری برای مدیریت و کنترل ایجاد چنین ارزهایی به کار می‌رود. بیت کوین و اتریوم نمونه‌هایی از رمزارزها هستند. بسته به حوزه قضایی رمزارزها ممکن است قانونگذاری شوند یا نشوند.

به یاد داشته باشید رمزارز یک نوع ارز دیجیتال است اما هر ارز دیجیتالی، رمزارز نیست!

ارزهای مجازی (Virtual currencies)

ارزهای مجازی ارزهای دیجیتال قانون‌گذاری نشده هستند که توسط توسعه دهندگان یا سازمان مؤسس متشکل از هولدرها یا ذی نفعان مشارکت کننده در این روند کنترل می‌شوند. ارزهای مجازی را می‌توان به صورت الگوریتمی توسط یک پروتکل شبکه معین کنترل کرد. نمونه‌ای از ارز مجازی، توکن شبکه بازی است که جنبه مالی آن توسط توسعه دهندگان تعیین و کنترل می‌شود.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، ارزهای دیجیتال قانون‌گذاری شده‌اند که توسط بانک مرکزی هر کشور صادر و منتشر می‌شوند. ارز دیجیتال بانک مرکزی می‌تواند ضمیمه یا جایگزین ارز فیات سنتی باشد. برخلاف ارز فیات که هم به صورت فیزیکی و هم به صورت دیجیتال موجود است، ارز دیجیتال بانک مرکزی فقط به صورت دیجیتال یافت می‌شود. انگلستان، سوئد و اروگوئه از معدود کشورهایی هستند که برای راه‌اندازی نسخه دیجیتال ارز فیات بومی خود طرح‌هایی ریخته‌اند.

مزایای ارز دیجیتال چیست؟

از جمله مزایای ارزهای دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

انتقال سریع و دفعات تراکنش

از آنجایی که ارزهای دیجیتال در کل در شبکه یکسانی در دسترس هستند و بدون واسطه نقل و انتقالات را انجام می‌دهند، زمان موردنیاز برای نقل و انتقال ارزهای دیجیتال فوق‌العاده سریع است.

پرداخت‌ها به صورت ارزهای دیجیتال به صورت مستقیم و بی نیاز از واسطه بین طرفین انجام می‌شود، بنابراین تراکنش‌ها معمولاً فوری و کم هزینه هستند. این در مقایسه با روش‌های پرداخت سنتی بهتر است که بانک‌ها یا اتاق‌های پایاپای را شامل می‌شوند. تراکنش‌های الکترونیک برپایه ارز دیجیتال همچنین ثبت سوابق و شفافیت در معاملات را به همراه دارند.

به تولید فیزیکی نیازی ندارند

ارزهای دیجیتال به امکانات و تأسیسات لازم همچون ارزهای فیزیکی نیازی ندارند. چنین ارزهایی از نواقص فیزیکی یا آلودگی مربوط به ارزهای فیزیکی مصون هستند.

اجرای سیاست‌های پولی و مالی

به عنوان نمونه فدرال رزرو برای به جریان انداختن پول در اقتصاد با واسطه‌هایی همچون بانک‌ها و مؤسسات مالی کار می‌کند. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی به پرهیز از این مکانیسم کمک کرده و دولت‌ها را قادر می‌سازند که به صورت مستقیم به شهروندانش پول پرداخت کند. همچنین با از میان برداشتن نیاز به تولید و انتقال فیزیکی اسکناس‌های ارز از یک موقعیت فیزیکی به موقعیت فیزیکی دیگر، روش‌های تولید و توزیع را آسان‌تر می‌کنند.

هزینه‌های کمتر تراکنش

ارزهای دیجیتال تعاملات مستقیم درون شبکه را ممکن می‌کنند. به عنوان مثال مشتری می‌تواند به صورت مستقیم هزینه را به مغازه‌دار پرداخت کند به شرطی که هر دو در یک شبکه باشند. حتی هزینه تراکنش‌های بین شبکه ارز دیجیتال از هزینه تراکنش‌های ارز فیات کمتر است. ارز دیجیتال با حذف واسطه باعث می‌شود هزینه تراکنش ارزان‌تر تمام شود.

معایب ارز دیجیتال چیست؟

معایب ارزهای دیجیتال به صورت زیر است:

مسائل مربوط به ذخیره‌سازی و زیرساخت

ارزهای دیجیتال اگرچه به کیف پول فیزیکی نیاز ندارند، برای نگهداری و پردازش مقتضیات خود را دارند. به عنوان نمونه وجود اتصال اینترنت و تلفن‌های هوشمند ضروری هستند. کیف پول ارز دیجیتال با امنیت بالا هم برای ذخیره ارزهای دیجیتال موردنیاز است.

امکان هک ارز دیجیتال

منشأ دیجیتالی ارزهای دیجیتال، آنها را مستعد هک می‌کند. ممکن است هکرها ارزهای دیجیتال را از کیف پول‌ها سرقت کنند یا پروتکل ارزهای دیجیتال را تغییر داده و آن‌ها را غیرقابل استفاده گردانند. از آنجایی که تاکنون چندین مورد هک ارزهای دیجیتال به وقوع پیوسته است، ایمن کردن سیستم‌های دیجیتال و ارزها در دست کارند.

نوسان ارزش

ارزهای دیجیتالی که در تریدینگ به کار می‌روند ممکن است نوسانات قیمت زیادی داشته باشند. به عنوان نمونه ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به انبوهی از ارزهای دیجیتال با سرمایه کم منجر شده که قیمت آن‌ها به خاطر هوس‌های سرمایه‌گذار ممکن است دچار تغییرات ناگهانی شود.

سایر ارزهای دیجیتال طی روزهای اولیه خود مسیر قیمتی مشابهی را دنبال کرده‌اند. به عنوان نمونه دلارهای لیندن (Linden dollars) که در بازی آنلاین سکند لایف (Second Life) استفاده شدند، در روزهای آغازین خود مسیر نوسانات قیمتی مشابهی را داشتند.

آیا می توانم در ارز دیجیتال بانک مرکزی سرمایه‌گذاری کنم؟

بعید است که ارزهای دیجیتال بانک برای سرمایه گذاری‌های سفته بازانه یا سوداگرانه مفید باشند، زیرا احتمالاً با ارزش ارزی پایه مرتبط هستند. با این حال سرمایه‌گذاری بر این ارزها از طریق بازار فارکس امکان‌پذیر است.

چگونه می‌توانم یوان دیجیتال چین را بخرم؟

یوان دیجیتال یا e-CNY تنها برای ساکنان 23 شهر بزرگ چین در دسترس است. کاربران می‌توانند یوان دیجیتال را با دانلود یک برنامه و اتصال آن به حساب بانکی خود بخرند.

چگونه ارز دیجیتال بسازیم؟

بیشتر ارزهای دیجیتال با انتشار آن‌ها در اتریوم یا بلاکچین دیگری که قادر به اجرای قرارداد هوشمند است ایجاد می‌شوند. صادر کننده ابتدا باید در مورد این که چه تعداد توکن می‌خواهد صادر کند و قوانین خاصی که تراکنش‌ها یا مالکیت‌ها را محدود می‌کند، تصمیم بگیرد. هنگامی که این انتخاب‌ها در قرارداد هوشمند کدگذاری شدند، صادر کننده مقدار کمی از ارز دیجیتال را بابت هزینه محاسباتی صدور توکن‌ها پرداخت می‌کند.

سخن پایانی

ارزهای دیجیتال، دارایی‌هایی هستند که فقط برای تراکنش‌ها و معاملات الکترونیکی استفاده می‌شوند. اگرچه می‌توان آن‌ها را با پول معمولی یا سایر دارایی‌ها معاوضه کرد، اما شکل فیزیکی ندارند. محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال، رمزارزهایی مانند بیت کوین هستند؛ با این حال بسیاری از دولت‌ها در نظر دارند که ارز دیجیتال مرکزی خود را صادر کنند.

در صورتی که می‌خواهید در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری خوبی داشته باشید و زمان و تخصص لازم را ندارید، می‌توانید از سرویس‌هایی مانند سبدگردانی ارز دیجیتال و صندوق ارز دیجیتال استفاده کنید. با این دو روش به صورت غیرمستقیم در بازار رمزارزها سود به دست آورید.