یکی از اهداف اصلی بلاکچین و رمزارز‌ها، تمرکززدایی و از بین بردن قدرت عده‌ای خاص و تفویض و سپردن قدرت به اعضای یک جامعه است. یکی از مواردی که برای کمک به برقراری چنین دموکراسی به وجود آمده، توکن حاکمیتی است. در این مقاله از سایت سرمایه گذاری ارز دیجیتال بینوست به سؤال توکن حاکمیتی چیست، پاسخ می‌دهیم.
خلاصه مقاله
- دارندگان توکن حاکمیتی می‌توانند حق رأی داشته و در تصمیم گیری‌های مربوط به پروژه شرکت کنند.
- تمرکززدایی و ترغیب افراد به فعالیت در پروژه از مزایای این توکن‌ها و پیچیدگی و روند کند تصمیم‌گیری از معایب آنها هستند.
- فعالیت افراد در جامعه و حاکمیت غیرمتمرکز و دموکراسی را افزایش می‌دهند.
- یونی سواپ و آوه از جمله پروژه‌هایی هستند که مهمترین توکن‌های این دسته را دارند.
توکن حاکمیتی چیست؟
توکن حاکمیتی، رمزارزی است که به دارندگان آن این حق را می‌دهد که در اداره یک پروتکل مشارکت کنند. این توکن‌ها در پلتفرم‌های بلاکچین‌هایی مانند اتریوم ساخته شده و به دارندگان آنها امکان می‌دهند از طریق رأی دادن در تصمیم‌گیری راجع به یک پروژه شرکت کنند. مدل‌های حاکمیتی مختلفی وجود دارند. به هر حال در بیشتر موارد، قدرت رأی دهی هر دارنده توکن متناسب با تعداد توکن‌هایی است که هولد یا نگهداری می‌کند.
بنابراین هر چه یک کاربر توکن‌های حاکمیتی بیشتری را نگه داری کند، می‌تواند تأثیر بیشتری بر آینده پروژه بگذارد. دلیل اصلی اعطای کنترل به اعضای جامعه پروژه، حرکت به سمت تمرکززدایی یا تمرکز قدرت در دست یک فرد یا یک نهاد است که جزء اهداف اصلی بازار رمزارز‌ها محسوب می‌شود. این کار جامعه را مسئول تصمیم‌گیری‌های اساسی می‌کند، به عنوان نمونه وجوه اندوخته شده چگونه باید خرج و چه ویژگی‌های جدیدی باید در پروتکل اعمال شوند.
بیشتر بخوانید: توکن چیست
نحوه عملکرد توکن های حاکمیتی
پروژه‌های دیفای یا خدمات مالی غیرمتمرکز معمولاً توکن‌های حاکمیتی خود را در یک بلاکچین قرارداد هوشمند راه‌اندازی می‌کنند. هر پروژه خط و مشی صدور توکن‌ها را در یک وایت پیپر توضیح می‌دهد که احتمالاً به اعضای جامعه به خاطر کمک‌های خود به استخر‌های نقدینگی یا لیکوئیدیتی پول‌ها، توکن حاکمیتی پاداش می‌دهد. رأی‌گیری با چنین توکن‌هایی در پورتالی مختص پلتفرم رخ می‌دهد که در آن دارندگان توکن می‌توانند کیف پول‌های خود را متصل کرده و در طرح‌های پیشنهادی فعال و معلق شرکت کنند. سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) نقش مهمی را در این روند ایفا کرده و به کاربران امکان می‌دهد هم پیشنهادات خود را ارائه داده و هم رأی دهند.
سازمان خودگردان غیرمتمرکز هیچ رهبر یا مدیر مرکزی یا در رأس قدرت ندارد. در نتیجه قدرت بین همه سهامداران یک پروژه یعنی توسعه‌دهندگان، ولیدیتور‌ها و سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شود. سازمان خودگردان غیرمتمرکز برای جمع‌آوری آراء و اجرای سفارشات جهت جلوگیری از دستکاری انسان به قرارداد‌های هوشمند وابسته هستند.
نحوه رأی دادن با توکن های حاکمیتی
اگرچه ممکن است جزئیات در پلتفرم‌ها با هم فرق کنند اما روند رأی گیری در کل سه مرحله زیر را دربرمی‌گیرد.
- به دست آوردن توکن‌های حاکمیتی
- دسترسی به مجمع راهبری
- استیک کردن توکن‌ها درون یک قرارداد هوشمند یا نمایندگی آنها (delegate)
در مرحله اول لازم است کاربرانی که می‌خواهند در رأی‌گیری شرکت نمایند، چند توکن حاکمیتی را خریده و نگهداری کنند. پس از آن به پلتفرم سازمان خودگردان غیرمتمرکز مورد نظر می‌روند و کیف پول ارز دیجیتال خود را به آن متصل یا کانکت می‌کنند.
برای شروع رأی دادن لازم است توکن‌های امنیتی در یک قرارداد هوشمند قفل یا نمایندگی (delegate) شوند. اعظای نمایندگی حق رأی به یک نماینده به معنای اعطای حق به یک فرد مورد اعتماد در جامعه از طرف خودتان است.
این امر می‌تواند گزینه‌ای خوب برای افرادی باشد که زمان یا منابع را برای حضور فعال در حاکمیت سازمان خودگردان غیرمتمرکز ندارند اما با این حال می‌خواهند تفاوت ایجاد کنند.
لازم به یادآوری است که احتمال دارد همه دارندگان این توکن در رأی‌گیری خاصی شرکت نکنند. بنابراین بیشتر پیشنهادات آستانه رأی‌گیری حداقلی دارند که باید از این حد کمتر نشده تا اطمینان حاصل شود که جامعه پیش از انجام طرح به اجماع و اتفاق آراء رسیده‌اند.
بیشتر بخوانید: توکن اوراق بهادار
مزایای توکن‌های حاکمیتی
مزایای توکن‌های حاکمیتی به صورت زیر هستند.
تمرکززدایی: توکن‌های حاکمیتی تمرکززدایی را تسهیل کرده و به کاربران امکان می‌دهند حق رأی و انتخاب در پروژه حاکمیتی داشته باشند.
حضور انگیزشی و تشویقی: این توکن‌ها به کاربران انگیزه می‌دهند تا به صورت فعال در یک پروژه شرکت کنند که حضور را افزایش داده و چرخه‌ای از خلق ارزش را ایجاد می‌کند.
اختصاص منابع بهتر: مدل‌های حاکمیتی با همسو کردن توسعه با خواسته‌های جامعه به توسعه کارآمدتر و تخصیص منابع منجر می‌شوند.- سایر مزایا: توکن‌های حاکمیتی در برخی از موارد ممکن است علاوه بر حق رأی، کاربرد‌های دیگری نیز داشته باشند. به عنوان نمونه از آنها می‌توان برای استیکینگ، به دست آوردن پاداش، شرکت در پروتکل‌های دیفای یا دستیابی به ویژگی‌های معین داخل اکوسیستم استفاده کرد.
معایب توکن‌های حاکمیتی
این توکن‌ها معایبی نیز دارند که به شرح زیر هستند.
- پیچیدگی: احتمال دارد توکن‌های حاکمیتی کمی پیچیده باشند که به عنوان مانعی برای حضور فعال کاربران عمل کرده، زیرا در تلاش هستند تا پیچیدگی‌های عملکرد توکن را درک کنند.
- تجمع قدرت: اگر تعداد اندکی از هولدر‌ها یا دارندگان توکن موفق شوند بخش بزرگی از توکن‌های حاکمیت پروژه را به دست آورند، می‌توانند از قدرت رأی‌گیری خود برای تصمیماتی استفاده کنند که به طور کلی به نفع پروژه نیستند.
- نبود پاسخ گویی: یکی دیگر از نگرانی‌های احتمالی راجع به توکن‌های حاکمیتی، نبود پاسخ گویی است، زیرا هیچ فردی را نمی‌توان برای تصمیمات ضعیف گرفته شده از طریق رأی‌گیری مسئول دانست.
- روند کند تصمیم‌گیری: روند‌های حاکمیتی می‌توانند زمان بر بوده؛ به پیشنهادات، بحث و گفتگو و دوره‌های رأی‌گیری نیاز داشته باشند. اگرچه امکان مشورت و ایجاد اجماع را ایجاد می‌کند، همین طور می‌تواند روند تصمیم‌گیری را کند نماید.
تأثیر توکن‌های حاکمیتی بر بازار
توکن‌های حاکمیتی با توانمندسازی کاربران برای حضور در روند تصمیم‌گیری‌های پروتکل‌های دیفای و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز، نقش مهمی را در بازار ارز دیجیتال ایفا می‌کنند. این توکن‌ها به دارندگان آنها حق رأی داده و به آنها امکان می‌دهند در مورد تغییرات این پروتکل پیشنهاد و رأی دهند.
اثرات توکن‌های حاکمیتی بر بازار به صورت زیر هستند.
- فعالیت جامعه: توکن‌های حاکمیتی به عنوان مشوقی برای حضور و فعالیت اعضای جامعه عمل کرده، زیرا هولدر‌ها سهم مستقیمی را در موفقیت پروتکل خواهند داشت. این امر می‌تواند به پایگاه کاربری فعال‌تر و پرمشارکت منجر شده و برای رشد بلندمدت و پایداری این پروژه مفید باشد.
- حاکمیت غیرمتمرکز: توکن‌های حاکمیتی، تصمیم‌گیری غیرمتمرکز را افزایش می‌دهند، زیرا این امکان را برای سهامداران فراهم می‌کنند که به صورت جمعی بدون نیاز به قدرت‌های مرکزی بر پروتکل نظارت و حاکمیت کنند. این امر اعتماد و شفافیت پروتکل را افزایش داده و به جذب کاربران و سرمایه‌گذاران بیشتر منجر خواهد شد.
- پویایی‌های بازار: ارزش توکن‌های حاکمیتی تحت تأثیر تصمیم‌گیری‌ها قرار دارند. نتایج مثبت حاصل از حاکمیت مانند بهبود پروتکل یا همکاری استراتژیک می‌توانند به افزایش تقاضا برای این توکن و در نتیجه بالا کشیدن قیمت آن منجر شوند. در مقابل، پیشنهادات حاکمیتی بحث برانگیز یا نواقص حاکمیتی تأثیری منفی بر ارزش توکن خواهند داشت.
- تأثیر بر توکنومیک: توکن‌های حاکمیتی معمولاً توکنومیک‌های خاص خود مانند مکانیزم‌های توزیع پاداش یا قدرت حاکمیت را دارند. تغییر این توکنومیک‌ها از طریق تصمیمات حاکمیتی می‌توانند بر عرضه و تقاضای این توکن‌ها و در نتیجه قیمت و لیکوئیدیتی یا نقد شوندگی آن تأثیر بگذارند.
- ملاحظات قانونی: ویژگی‌های حاکمیتی این توکن‌ها می‌توانند سؤالات قانونی را به خصوص در مورد طبقه‌بندی توکن و مسئولیت‌های هولدر‌های توکن ایجاد کنند. احتمال دارد قانونگذاران، مکانیزم‌های حاکمیتی را به دقت بررسی کرده تا از پیروی آنها از قوانین امنیتی و قوانین حفات از مصرف‌کننده اطمینان خاص نمایند.
نحوه ارزش گذاری توکن‌های حاکمیتی
توکن‌های حاکمیتی ارزش قابل توجهی دارند. ارزش این توکن‌ها ناشی از توانایی آنها برای قدرت دادن به دارندگان توکن جهت شکل دادن به آینده پروژه و بهبود کارایی سازمانی است. به علاوه این توکن‌ها را می‌توان ترید، معامله و استیک کرد یا برای کسب درآمد غیرفعال ارز دیجیتال به کار برد.
داشتن یک توکن حاکمیتی مانند داشتن سهم در یک جریان درآمدزاست که مزایای اضافی در پروتکل را به همراه دارد. ارزش توکن‌های حاکمیتی می‌تواند با گذشت زمان افزایش پیدا کند.
هرچه پروژه موفق‌تر شود، توکن‌ها ارزشمندتر می‌شوند. به علاوه اینکه پروژه‌ها می‌توانند ارزش توکن‌های حاکمیتی را با استفاده از بازخرید توکن، کاهش عرضه آن افزایش دهند.
معرفی مهمترین توکن‌های حاکمیتی
موارد زیر از نمونه‌های مهمترین توکن‌های حاکمیتی هستند.
کرو دائو (Curve DAO)
کرو دائو یکی از برنامه‌های برجسته دیفای است که از توکن حاکمیتی خود (CRV) برای تسهیل حاکمیت آنچین استفاده می‌کند. این توکن در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شده و به کاربران امکان می‌دهد در روند‌های تصمیم‌گیری مانند تعیین توسعه آتی پلتفرم و سفارشات خودکار بازار شرکت کنند.
یونی سواپ (Uniswap)
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز محبوب است که توکن حاکمیتی خود (UNI) را در سپتامبر ۲۰۲۰ معرفی کرد. دارندگان این توکن برای حاکمیت یونی سواپ، ذخایر وگنجینه جامعه و فهرست پیش فرض توکن مسئولیتی جمعی دارند. این توکن پتانسیلی را برای حاکمیت غیرمتمرکز درون اکوسیستم صرافی غیرمتمرکز را نشان می‌دهد.
آوه (Aave)
پروتکل آوه یک پلتفرم وام دهی برجسته است که در بلاکچین اتریوم فعالیت می‌کند. توکن حاکمیتی آن یعنی AAVE به دارندگانش امکان می‌دهد در تصمیم‌گیری‌ها مانند اضافه کردن ویژگی‌های جدید یا اختصاص وجوه ذخیره شده شرکت کنند. همچنین توکن AAVE به عنوان وثیقه در پروتکل آوه عمل کرده و کارمزد‌های تراکنش را کاهش می‌دهد.
کامپاند (Compound)
کامپاند یک پلتفرم وام دهی غیرمتمرکز است که از توکن حاکمیتی خود یعنی COMP استفاده نموده و به کاربران امکان می‌دهد در تصمیم‌گیری‌ها و به دست آوردن سود بر دارایی‌های خود شرکت کنند. توکن COMP پتانسیل خود را برای اثرگذاری بر وام دهی رمزارز و آسان‌تر کردن تمرکززدایی در بخش دیفای را نشان داده است.
دیسنترالند (Decentraland)
دیسنترالند یک پلتفرم متاورسی است که از توکن LAND به عنوان نمودی از قطعات مجازی زمین استفاده می‌کند. توکن MANA یعنی رمزارز بومی دیسنترالند برای تراکنش‌های داخل پلتفرم به کار می‌رود. مدل حاکمیتی غیرمتمرکز دیسنترالند به کاربران امکان می‌دهد براساس سهم خود از املاک مجازی در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشند.
بیشتر بخوانید: متاورس چیست
میکردائو (MakerDAO)
میکردائو هم یک توکن حاکمیتی به نام MKR و هم یک استیبل کوین به نام DAI را ارائه می‌دهد. دارندگان MKR این قدرت را دارند که در مورد پیشنهادات مختلف از جمله مدیریت ریسک ومکانیزم‌های پروتکل رأی دهند و ارزش DAI نیز به دلار آمریکا پگ یا وابسته شده است.
سوالات متداول
بله این توکن‌ها را می توان در صرافی ها ترید کرد.
توکن‌های حاکمیتی را می‌توان با روش‌های مختلف از جمله خرید آنها در صرافی رمزارزی، کسب آنها از طریق حضور در پروتکل یا دریافت آنها به عنوان پاداش تأمین لیکوئیدیتی یا استیک کردن توکن‌های دیگر به دست آورد.
از جمله پروژه‌هایی که توکن حاکمیتی دارند می‌توان به کامپاند، یونی سواپ و آوه اشاره کرد.
سخن پایانی
توکن‌های امنیتی به بخشی ضروری از چشم انداز دیفای تبدیل شده‌اند که به کاربران امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروژه را فراهم می‌کنند. این توکن‌ها مزایایی مانند تمرکززدایی یا تقسیم قدرت و ترغیبی دارند اما با چالش‌هایی مانند پیچیدگی و احتمال سوءاستفاده نیز همراه هستند. با این حال توکن امنیتی ارزش دارد و می‌تواند برای دارندگان آن، درآمد غیرفعال ایجاد کند. انتظار می‌رود این توکن‌ها نقش مهمی را در شکل دادن آینده خدمات مالی غیرمتمرکز به ویژه برقراری دموکراسی در این حوزه را فراهم کنند.
در این مقاله به پرسش توکن حاکمیتی چیست، پاسخ دادیم. در صورتی که در زمینه این توکن‌ها سؤال یا نظری دارید، لطفاً در بخش نظرات مطرح نمایید.
مشاوره رایگان سرمایه گذاری ارز دیجیتال
اگر در مورد سرمایه گذاری در بازار ارز های دیجیتال یا استفاده از سبد های سرمایه گذاری بینوست سوال دارید فرم زیر را پر کنید تا در سریعترین زمان کارشناسان بینوست با شما تماس بگیرند .