در هر بازاری امکان کلاهبرداری وجود دارد و در بازار جدید ارز دیجیتال هم رخ میدهد. کلاهبرداری به شیوهها و صورتهای مختلف اتفاق میافتد. اما اگر بتوانیم آنها را تشخیص دهیم، میتوانیم از افتادن در دام کلاهبرداریها پیشگیری کنیم. در این مقاله از شرکت سرمایه گذاری ارز دیجیتال بینوست انواع روش های کلاهبرداری ارز دیجیتال و راههای تشخیص و پیشگیری از آنها را توضیح میدهیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
خلاصه مقاله
- هدف از اسکم ارز دیجیتال، به سرقت بردن داراییهای ارزشمند سرمایهگذاران است.
- طرحهای پامپ و دامپ، اپلیکیشنهای جعلی و عرضه اولیههای تقلبی از جمله کلاهبرداریهای رایج در ارز دیجیتال هستند.
- برای شناسایی کلاهبرداری، به وایت پیپر ضعیف یا نبود وایت پیپر، ناشناس بودن اعضای تیم و بازاریابی بیش از حد دقت کنید.
- برای جلوگیری از کلاهبرداری، از روی احساسات عمل نکرده، از کیف پول خود محافظت نمایید و در مورد هر پروژه رمزارزی تحقیق کنید.
اسکم چیست؟
در اسکم یا کلاهبرداری افراد یا سازمانها دام پهن میکنند تا داراییهای ارزشمند سرمایهگذاران را سرقت کنند. این داراییها فقط به پول و رمزارز محدود نمیشوند، بلکه کلیدهای خصوصی و قدرت محاسباتی نیز ممکن است به سرقت روند و مورد هجوم قرار بگیرند. در بخشهای بعدی روشهای کلاهبرداری ارز دیجیتال را بررسی میکنیم.
بیشتر بخوانید: هویت دیجیتال چیست
وب سایتهای دروغین
کلاهبرداران گاهی اوقات پلتفرمهای ترید ارز دیجیتال قلابی یا نسخههای جعلی کیف پولهای رسمی ارز دیجیتال را برای فریب قربانیان ایجاد میکنند. معمولاً نام دامنههای این وب سایتها شبیه سایت اصلی است اما تفاوتی جزئی دارد. آنها بسیار به سایتهای قانونی شبیه هستند که تشخیص تفاوت را دشوار میکند. سایتهای رمزنگاری جعلی اغلب به یکی از دو روش زیر عمل میکنند.
- به عنوان سایتهای فیشینگ: هر جزئیاتی که در این سایتها وارد کنید مانند رمز کیف پول ارز دیجیتال و عبارت بازیابی و سایر اطلاعات مالی، همه در آخر به دست اسکمرها یا کلاهبرداران می افتند.
- به عنوان دزدی مستقیم: ابتدا سایت به شما اجازه میدهد که مقدار کمی پول را برداشت کنید. از آنجایی که به نظر میرسد سرمایه گذاریهایتان خوب عمل کردهاند، ممکن است پول بیشتری در سایت سرمایه گذاری کنید. با این حال بعداً که میخواهید پول خود را برداشت کنید، سایت یا بسته میشود یا درخواست را رد میکند.
طرحهای فیشینگ
طرحهای فیشینگ رمزارزی معمولاً اطلاعات مربوط به کیف پولها را هدف قرار میدهند؛ مانند کلیدهای خصوصی. این کلیدها برای دستیابی به وجوه داخل کیف پول ضروری هستند. روش آنها نیز شبیه سایر کلاهبرداریها و وب سایتهای جعلی است.
آنها ایمیلی میفرستند تا دریافت کنندگان ایمیل را در وب سایتی که با هدف خاصی ساختهاند گیر بیندازند و از آنها میخواهند که اطلاعات مربوط به کلید خصوصی را وارد کنند. پس از آنکه هکرها به این اطلاعات دست یافتند، رمزارزهای موجود در کیف پولها را سرقت میکنند.
بیشتر بخوانید: حمله ساندویچی در دیفای
طرحهای پامپ و دامپ
در این طرح کلاهبرداران یک توکن یا کوین خاصی را با جار و جنجال و هیاهو و مدام فرستادن آنها در ایمیل و رسانههای اجتماعی مانند توییتر، فیسبوک یا تلگرام تبلیغ میکنند. تریدرها هم که نمیخواهند از قافله جا بمانند، برای خرید این کوینها هجوم میآورند و باعث میشوند با افزایش تقاضا قیمتها بالا بکشند. اسکمرها بعد از اینکه موفق شدند تورم ایجاد کنند، داراییهای خود را میفروشند که باعث میشود قیمت دارایی به شدت سقوط کند. این کار ممکن است ظرف چند دقیقه اتفاق بیفتد.
بیشتر بخوانید: پامپ و دامپ چیست
اپلیکیشنهای جعلی
یکی دیگر از راههای رایجی که کلاهبرداران به سرمایه گذاران رمزارز کلک میزنند از طریق برنامهها یا اپلیکیشن های ساختگی است که در گوگل پلی و اپ استور اپل برای دانلود در دسترس هستند. اگرچه این اپلیکیشن ها سریع شناسایی و حذف میشوند اما به این معنا نیست که افراد زیادی را به دام نینداختهاند. هزاران نفر تجربه دانلود برنامههای رمزارزی قلابی را داشتهاند. مثلا کاربر کیف پول تراست ولت را دانلود میکند؛ غافل از اینکه این کیف پول تقلبی است و به محض نصب کیف پول روی دستگاه، دارایی رمزارزی به سرقت میرود.
تأیید ساختگی برند از طریق سلبریتیها یا افراد مشهور
گاهی کلاهبرداران رمزارز ادعا یا مطرح میکنند که توسط فلان فرد مشهور، تاجر یا اینفلوئنسر تأیید شدهاند تا توجه افراد هدف خود را جلب کنند. گاهی این امر با فروش رمزارزهایی خیالی که اصلاً وجود خارجی ندارند، به سرمایهگذاران مبتدی همراه میشود. این طرحها میتوانند به صورتی شیک جلوه کنند و به صورت وب سایتهایی خوش ظاهر و لوکس به نظر برسند که تأیید افرادی همچون ایلان ماسک را نشان میدهند.
کلاهبرداریهای اهدایی یا جایزه جعلی
اینجاست که کلاهبرداران قول میدهند که ارز دیجیتالی که برایشان ارسال میشود را جفت و جور و چند برابر کنند که به کلاهبرداری هدیه یا اهدایی شناخته میشود. پیامهای هوشمندانه میتوانند به صورت پیامهایی از حسابهای معتبر رسانههای اجتماعی به نظر برسند. این پیامها طوریاند که مخاطب فکر میکند قانونی هستند و باید فوری جواب آنها را بدهد. این فرصت فرضی و موهومی که میگوید شاید فقط یک بار در زندگی شما رخ دهد، میتواند افراد را ترغیب کند که به امید کسب سود فوری، خیلی سریع وجوه خود را انتقال دهند.
حق السکوت و باجگیری
یکی دیگر از روشهای اسکمرها باج گرفتن است. آنها ایمیلهایی را ارسال میکنند و ادعا دارند که پرونده یا نسخهای از وب سایتهای مثبت 18 را که فرد بازدید کرده در اختیار دارند. بنابراین اگر کلیدهای خصوصی را با آنها به اشتراک نگذارند یا رمزارزها را برای آنها نفرستند، فرد را به افشای آنها تهدید میکنند.
کلاهبرداری در استخراج ابری
کلود ماینینگ یا استخراج ابری یعنی شرکتهایی که به شما امکان میدهند سخت افزارهای ماینینگ آنها را در عوض کارمزدی ثابت و دریافت سهمی از درآمد احتمالی شما اجاره کنید. به صورت تئوری این کار به افراد امکان میدهد که بدون خرید سخت افزارهای گران ماینینگ، از راه دور رمزارز استخراج کنند. با این حال بسیاری از شرکتهای کلود ماینینگ کلاهبرداری هستند یا در بهترین حالت ناکارآمدند، زیرا در آخر یا پول از دست میدهید یا از آنچه که اشاره شده کمتر پول به دست میآورید.
عرضههای اولیه تقلبی
عرضه اولیه کوین روشی است که در آن استارتاپهای ارز دیجیتال بودجه خود را از طریق کاربران آتی آن افزایش میدهند. معمولاً به مشتریان وعده داده میشود که در ازای ارسال رمزارزهای فعالی مانند بیت کوین یا سایر کریپتوهای محبوب، روی کوینهای جدید به آنها تخفیف میدهند. چندین عرضه اولیه به کلاهبرداری ختم شده است که در آن مجرمان برای فریب سرمایهگذاران تلاش زیادی کردهاند، مثلاً دفاتر قلابی را اجاره و ابزارهای بازاریابی شیک و گرانی برای خود دست و پا کردهاند.
تشخیص کلاهبرداری ارز دیجیتال
چگونه طرحهای کلاهبرداری در ارز دیجیتال را تشخیص دهیم؟ به نشانهها و هشدارهای زیر توجه کنید.
وعده تضمین کردن بازده
هیچ سرمایهگذاری مالی بازده و سود آتی را تضمین نمیکند، چون ارزش سرمایهگذاریها ممکن است به جای افزایش، کاهش داشته باشد. هر پیشنهاد رمزارزی که به شما وعده و قول میدهد مطمئناً پول به دست خواهید آورد، یک هشدار یا پرچم قرمز است.
وایت پیپر ضعیف یا عدم وجود وایت پیپر
هر رمزارزی باید یک وایت پیپر داشته باشد، چون این یکی از ضروریترین جنبههای عرضه اولیه کوین است. در وایت پیپر باید نحوه طراحی رمزارزها و اینکه چگونه عمل میکنند، توضیح داده شود. اگر وایت پیپر منطقی نیست یا از آن بدتر اصلاً وجود ندارد، پس با دقت قدم بردارید. وایت پیپر را میتوانید در سایت اصلی رمزارز پیدا کنید.
بیشتر بخوانید: وایت پیپر ارز دیجیتال چیست
بازاریابی بیش از حد
همه مشاغل خود را تبلیغ میکنند، اما یکی از راههایی که کلاهبرداران کریپتو افراد را جذب میکنند، سرمایهگذاری در بازاریابی سنگین است مانند تبلیغات آنلاین، پرداخت پول به اینفلوئنسرها برای تبلیغ خود، تبلیغات آفلاین و غیره. این راهها برای دستیابی به بیشترین تعداد از افراد در کمترین زمان ممکن هستند تا سریع پول درآورند و فلنگ را ببندند. اگر احساس میکنید که بازاریابی برای یک پیشنهاد رمزارزی سنگین و زیاد است یا بی هیچ ادله و پشتوانهای ادعاهای اغراق آمیزی مطرح میشوند، دست نگه دارید و بیشتر تحقیق کنید.
ناشناس بودن اعضای تیم
در بسیاری از کسب وکارهای مربوط به سرمایه گذاری این احتمال وجود دارد که بفهمید افراد اصلی پشتش چه کسانی هستند. معمولاً این بدان معناست که به آسانی بتوانید بیوگرافیهای افرادی را که این سرمایه گذاری را میگردانند، به علاوه حضور فعال آنها در شبکههای اجتماعی پیدا کنید. اگر نمیتوانید نام فرد یا افرادی را پیدا کنید که آن رمزارز را راهاندازی کرده و میگردانند، احتیاط کنید.
گول پول رایگان را نخورید!
هر فرصت سرمایه گذاری که وعده دادن پول به صورت رایگان میدهد، چه به صورت نقدی باشد یا چه به صورت رمزارزی، به احتمال زیاد تقلبی است.
بیشتر بخوانید: طرح پانزی در ارز دیجیتال
چگونه از دارایی خود در برابر طرحهای کلاهبرداری ارز دیجیتال محافظت کنیم؟
برای محافظت از دارایی خود گامهای زیر را انجام دهید.
از کیف پول خود محافظت کنید
برای سرمایه گذاری در رمزارزها به یک کیف پول با کلیدهای خصوصی نیاز دارید. اگر شرکتی از شما بخواهد که برای حضور در یک فرصت سرمایه گذاری، کلیدهای خود را به اشتراک بگذارید، احتمال زیاد یک کلاهبرداری یا اسکم است. کلیدهای خصوصی خود را به کسی ندهید و آنها را به صورت خصوصی حفظ کنید.
بیشتر بخوانید: کلید خصوصی و کلید عمومی در بلاکچین چیست
چهارچشمی مراقب اپلیکیشن کیف پول خود باشید
اولین باری که پول جا به جا میکنید، تنها مبلغ کمی را بفرستید تا قانونی بودن اپلیکیشن کیف پول ارز دیجیتال خود را تأیید و بررسی کنید. اگر کیف پول خود را به روزرسانی کردید و متوجه رفتارهای مشکوک شدید، به روزرسانی را خاتمه داده و اپلیکیشن یا برنامه را uninstall یا حذف نصب کنید.
تنها در چیزهایی سرمایه گذاری کنید که میشناسید
اگر برای شما مبهم است که یک رمزارز خاص چگونه عمل میکند؛ بهتر است که دست نگه دارید و پیش از تصمیمگیری برای سرمایه گذاری، بیشتر تحقیق کنید.
عجله نکنید
معمولاً اسکمرها از تاکتیکهای پرفشار استفاده میکنند تا سریع پول خود را سرمایهگذاری کنید. به عنوان نمونه اگر فوری اقدام کنید، وعده تخفیف یا پاداش میدهند. وقت بگذارید و پیش از سرمایهگذاری هر مقدار پولی تحقیقات خود را انجام دهید.
نسبت به تبلیغات رسانههای اجتماعی هوشیار باشید
اسکمرهای رمزارز معمولاً از رسانههای اجتماعی برای گسترش طرحهای کلاهبرداری استفاده میکنند. آنها ممکن است از تصاویر افراد مشهور یا تاجران پرآوازه بدون اجازهٔ آنها استفاده کنند تا به خود جنبهٔ قانونی و مشروعیت بدهند. یا حتی ممکن است وعده هدیه یا پول نقد رایگان دهند.
هنگامی که میبینید فرصتهای رمزارزی در رسانه های اجتماعی تبلیغ میشوند، کمی شک و تردید سالم نسبت به آنها نیاز است و دقت کنید.
تماسهای سرد را نادیده بگیرید
اگر فردی به صورت غیرمنتظره با شما تماس گرفته تا یک فرصت سرمایهگذاری در رمزارز را به شما بفروشد، احتمالاً یک اسکم است. هیچ وقت اطلاعات شخصی خود را به این فرد لو ندهید یا پولی را به فردی که چنین تماسی گرفته است، انتقال ندهید.
اپلیکیشنها را فقط از پلتفرمهای رسمی دانلود کنید
اگرچه آخر و عاقبت سر و کلهٔ اپلیکیشنهای فیک و تقلبی در گوگل پلی استور یا اپ استور اپل ظاهر میشود، اما راه امنتر این است که این اپلیکیشنها را از سایت اصلی دانلود کنید. البته در صورتی سراغ پلی استور یا اپ استور بروید که سایت اصلی فایل نصبی نسخه تلفن همراه شما را نداشته باشد. وگرنه اولویت با دانلود اپلیکیشنها از سایت اصلی رمزارز است.
خودتان تحقیق کنید
محبوبترین رمزارزها اسکم و کلاهبرداری نیستند. اما اگر راجع به رمزارز خاصی چیزی نشندهاید، در موردش تحقیق کنید. آیا وایت پیپری مربوط به رمزارز وجود دارد که آن را بخوانید و کشف کنید که چه کسی آن را اداره و اجرا میکند و به دنبال نظرات در مورد آن رمزارز و افرادی که آن را امتحان کردهاند، باشید. به دنبال یک فهرست به روز و معتبر مربوط به ارزهای دیجیتالی جعلی برای بررسی کلاهبرداری باشید.
آنقدر خوب است که در واقعیت اتفاق نمیافتد
شرکتهایی که به شما بازده تضمین شده را یا اینکه یک شبه پولدار میشوید را وعده میدهند، احتمالاً اسکم هستند. اگر چیزی آنقدر خوب است که در دنیای واقعی بعید به نظر میرسد رخ دهد، با دقت به آن نزدیک شوید.
سرانجام اینکه در هر جایی که میخواهید سرمایه گذاری کنید، پولی را سرمایه گذاری کنید که توان از دست دادنش را داشته باشید و دچار فاجعههای بزرگ اقتصادی نشوید. حتی اگر به دام کلاهبرداران نیفتید، رمزارزها پرنوسان هستند، بنابراین لازم است که ریسکهای مربوط به بازار ارز دیجیتال را متوجه شوید.
بیشتر بخوانید: روش های افزایش امنیت ارز دیجیتال
اگر قربانی کلاهبرداری ارز دیجیتال شدم، چه کار کنم؟
قربانی شدن در کلاهبرداریهای ارزهای دیجیتال میتواند ویرانگر باشد و اگر پرداختی انجام دادهاید یا اطلاعات شخصی خود را لو دادهاید، باید سریع عمل کنید.
در صورت رخ دادن موارد زیر یا اگر موارد زیر را انجام دادهاید، با بانک خود فوری تماس بگیرید.
- با استفاده از دبیت یا کارت اعتباری پرداختی صورت گرفته است.
- با انتقال وجه بانکی پرداخت انجام شده است.
- جزئیات شخصی خود را به اشتراک گذاشتهاید یا در اختیار فردی قرار دادهاید.
بیشتر بخوانید: حدس کلمات تراست ولت
سخن پایانی
کلاهبرداران ارز دیجیتال معمولاً جزئیات و اطلاعاتی را که به دست آوردند، به سایر مجرمان میفروشند. بنابراین لازم است که نام کاربری و رمزعبورهای خود را تغییر دهید تا از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. اگر در یک رسانه اجتماعی، قربانی کلاهبرداری ارز دیجیتال شدید، آن را میتوانید به پلتفرم رسانه اجتماعی مربوط به آن گزارش دهید. بسته به اینکه کجا زندگی میکنید، کلاهبرداری ها را به مقامات قضایی مربوطه گزارش دهید.
در این مقاله روشهای کلاهبرداری ارز دیجیتال را بررسی کردیم. اگر سوالی در زمینه کلاهبرداری ارز دیجیتال دارید یا تاکنون مورد کلاهبرداری از طریق ارز دیجیتال قرار گرفتهاید، لطفاً در بخش نظرات مطرح کرده تا سایرین نیز از آن آگاه شوند.
مشاوره رایگان سرمایه گذاری ارز دیجیتال
اگر در مورد سرمایه گذاری در بازار ارز های دیجیتال یا استفاده از سبد های سرمایه گذاری بینوست سوال دارید فرم زیر را پر کنید تا در سریعترین زمان کارشناسان بینوست با شما تماس بگیرند .
به وبینار هفتگی ما بپیوندید
هر هفته، ما در وبینار خود به بررسی آخرین اخبار بازار رمزارزها میپردازیم، سبدهای بینوست را معرفی میکنیم و به سوالات شما پاسخ میدهیم.
- 🔍 آیا به دنبال آخرین روندهای بازار هستید؟
- 🔍 میخواهید بیشتر درباره سبدهای سرمایهگذاری دیجیتال بدانید؟
- 🔍 سوالاتی در مورد استراتژیهای سرمایهگذاری دارید؟
همین حالا ثبتنام و در جلسه ما شرکت کنید تا از مشاورههای ارزشمند متخصصان ما بهرهمند شوید.
زمان دقیق وبینار: اولین دوشنبه هر ماه، ساعت ۱۵
ثبت ناماین فرصت را از دست ندهید!
من یک بار حدود هزار دلار از کیف پول متامسکم کم شد. یک روز قبلش در یک سایت برای کانکت کردن کیف پولم، سایت 12 کلمه کیف پولم رو خواست و من وارد کردم. فرداش هزار دلار برداشته شده بود. کجا میتونم پیگیری کنم؟
سلام و وقت بخیر. در صورتی که کیف پول خود را به سایت یا برنامهای ایرانی متصل کردهاید، امکان پیگیری از طریق پلیس فتا وجود دارد ولی بازگشت پول قطعی نیست. در سایت متامسک عنوان شده که 12 کلمه ریکاوری را نباید در اختیار هیچ سایت یا برنامه یا فردی قرار دهید و حتی تیم پشتیبانی متامسک نیز آن را از شما درخواست نمیکنند که اگر چنین باشد آن فرد قصد سرقت داراییهای کیف پول شما را دارد.
البته میتوانید مانع از برداشت باقی وجوه خود شوید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
• متامسک را بر مرورگر دیگری نصب کنید. برای نصب نسخه دیگر تلفن همراه به یک تلفن همراه دیگر نیاز دارید. البته توجه داشته باشید که در صورتی که از 12 عبارت بازیابی کیف پول قبلی خود بکاپ نگیرید یا آن را جایی یادداشت نکنید، نمیتوانید به داراییهای خود دسترسی پیدا کنید. بنابراین پیش از حذف کیف پول قبلی، عبارات بازیابی مربوط به آن را در جایی داشته باشید و پیش از انتقال وجوه آن به کیف پول جدید، کیف پول قبلی را حذف نکنید.
• کیف پول متامسک جدیدی را در مرورگر یا دستگاه تلفن همراه جدید ایجاد کنید.
• عبارات بازیابی کیف پول جدید را به ترتیب نوشته و در جایی ایمن نگه داری کنید و آنها را در اختیار هیچ برنامه یا سایت یا فردی قرار ندهید.
• به کیف پولی که مورد تهاجم قرار گرفته رفته و هرگونه وجوه باقی مانده را به کیف پول و حساب جدید منتقل کنید. در صورت حمله سوییپر، اتریوم یا توکن اضافهای را بابت گس نفرستید. با جستجوی واژه حمله سوییپر در مرورگر خود اطلاعات بیشتری در موردش پیدا خواهید کرد. حتماً در مورد حمله سوییپر نیز اطلاعاتی کسب کنید زیرا اقدامات مربوط به آن نیز مهم هستند.
• بعد از انتقال تمام وجوه دیگر از کیف پول قدیمی و هر حساب مرتبط با عبارات بازیابی مورد تهاجم قرار گرفته استفاده نکنید.