هرچه بازار ارزهای دیجیتال بیشتر رشد و تکامل پیدا می‌کند، روز به روز سرمایهگذاران بیشتری برای دسترسی به این بازار به صندوق‌های ارز دیجیتال رو می‌آورند. از آنجایی که تعداد صندوق‌های ارز دیجیتال در دسترس در حال افزایش است، ممکن است برای سرمایهگذاران مشکل باشد که از انواع صندوق ارز دیجیتال موجود مطلع شوند و این که چقدر این صندوق‌ها از لحاظ استراتژی سرمایه‌گذاری و زیرساخت با هم تفاوت دارند. در این مقاله، انواع مختلف صندوق‌های رمزارز موجود را براساس استراتژی سرمایه گذاری و زیرساخت شرح می‌دهیم.
اگر می‌خواهید با مفهوم صندوق رمزارز یا صندوق کریپتو آشنا شوید، مقاله صندوق ارز دیجیتال چیست را مطالعه کنید.
صندوق‌های ارز دیجیتال براساس استراتژی سرمایه گذاری
براساس نوع استراتژی، انواع صندوق رمزارز به سه دسته صندوق، فعال، غیرفعال و الگوریتمی تقسیم می‌شود.
صندوق غیرفعال یا شاخص
یکی از متداول‌ترین صندوق‌های ارز دیجیتال، صندوق غیرفعال یا صندوق منفعل (passive fund) است که صندوق سرمایه گذاری شاخص (Index fund) هم نام دارد.
سؤال پیش می‌آید که صندوق شاخص کریپتو یا crypto index fund چیست؟ صندوق شاخص کریپتو، عملکرد شاخص خاصی از ارز دیجیتال مثلاً ارزش بازار 100 ارز دیجیتال برتر را ردیابی می‌کند. در واقع، این صندوق قرار است شاخصی از بازار ارز دیجیتال را پیگیری کند. این شاخص می‌تواند شاخص کل بازار رمزارز، شاخص دیفای یا هر شاخص دیگری باشد. این صندوق سبدی از ارزهای دیجیتال را مدیریت می‌کند.
مثلاً صندوقی که شاخص دیفای را پیگیری می‌کند، ارزهای داخل آن ارزهایی هستند که همه از حوزه دیفای‌اند و ارزی از حوزهٔ دیگری در آن نیست. چون قرار است که نشان دهنده عملکرد دیفای باشد و شاخص دیفای را دنبال کند. به همین علت به این صندوق، صندوق سرمایه گذاری شاخص یا Index fund می‌گویند.
این صندوق‌ها معمولاً کم هزینه‌اند، چرا که fee مدیریت یا کارمزد مدیریت در آن‌ها پایین است. همچنین به آسانی در دسترس‌اند. همین امر باعث می‌شود که گزینه‌ای محبوب برای سرمایهگذاران جدید یا سرمایه‌گذارانی باشند که به دنبال راهی عالی برای حضور در بازار ارزهای دیجیتال می‌گردند.
بیشتر بخوانید: صندوق شاخص کریپتو چیست
صندوق سرمایه گذاری فعال
نوع دیگر صندوق ارز دیجیتال، صندوق سرمایه گذاری فعال (Actively managed fund) است.
Actively managed fund به این معناست که تیمی حرفه‌ای این صندوق را به صورتی دائمی مدیریت می‌کند. به صورت فعال دارایی‌های رمزارزی را که صندوق بر آن‌ها سرمایه گذاری خواهد کرد، انتخاب می‌شود تا صندوق عملکرد بهتری نسبت به بازار داشته باشد.
معمولاً کارمزد مدیریت این صندوق‌ها بیشتر است اما به علت استراتژی مدیریت فعال، می‌توانند بازده بیشتری را ایجاد کنند. مدیران صندوق از تکنیک‌ها و استراتژی‌های مختلفی برای انتخاب دارایی‌ها و تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش استفاده می‌کنند.
تفاوت صندوق سرمایه گذاری شاخص و صندوق سرمایه گذاری فعال چیست؟ در صندوق سرمایه گذاری شاخص یا صندوق شاخص کریپتو فقط کافیست که چند ارز مهم از یک دسته را در صندوق قرار دهید و خود صندوق این ارزها را پیگیری می‌کند. ولی در صندوق سرمایه گذاری فعال دائما صندوق مدیریت می‌شود، تیم فعال است و بر صندوق نظارت می‌کند. چون تلاش و فعالیت زیادی نیاز دارد، حق مدیریت هم در آن بالا است؛ بنابراین برای سرمایه‌گذاری هزینه بالاتری دارد.
صندوق الگوریتمی
سومین صندوق ارز دیجیتال، صندوق الگوریتمی (Algorithmic fund) است که صندوق معاملات فرکانس بالا یا صندوق معاملات متعدد نیز شناخته می‌شود.
Algorithmic fund براساس مجموعه‌ای از قواعد و الگوریتم‌های خاصی است که برای انتخاب دارایی‌های رمزارزی استفاده می‌شوند که صندوق بر آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. به این معنا که صندوق‌های الگوریتمی از مدل‌های پیچیده ریاضی و الگوریتم یادگیری ماشین استفاده می‌کنند تا در مورد خرید و فروش تصمیم بگیرند.
با رشد فناوری و توسعه الگوریتم‌های پیچیده‌تر، این نوع صندوق به صورت رو به رشدی در حال محبوب شدن است.
صندوق‌های ارز دیجیتال براساس زیرساخت
یکی دیگر از جنبه‌های مهم صندوق‌های ارز دیجیتال، زیرساخت آن‌هاست که به پلتفرم یا بازاری اشاره می‌کند که صندوق در آن معامله می‌شود و دارایی‌ها را مدیریت می‌کند. در ادامه، دو نوع از این صندوق‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.
صندوق قابل معامله قانونگذاری شده (Regulated ETFs)
صندوق قابل معامله قانونگذاری شده (Regulated ETFs) در بازار بورس معامله می‌شود و نهادهای امنیتی دولت‌ها، آن را قانونگذاری می‌کنند. صندوق etf امنیت اضافه و نظارت بر بازارهای مالی سنتی را برای سرمایهگذاران فراهم می‌کند؛ اما احتمال دارد که با محدودیت‌ها و الزامات انطباق و مقررات اضافی رو به رو شود.
صندوق قابل معامله بلاکچین (Blockchain ETFs)
صندوق قابل معامله بلاکچین با استفاده از قراردادهای هوشمند در بستر بلاکچین ترید و دارایی‌ها را مدیریت می‌کند. این صندوق قانونگذاری نمی‌شود؛ یعنی با استفاده از قراردادهای هوشمند ایجاد و مدیریت می‌شود و خرید و فروش در آن صورت می‌گیرد. کلاً در فضای بلاکچین است.
این صندوق‌ها از مزایای فناوری بلاکچین برخوردارند. مزایایی مانند شفافیت، امنیت و فرصت‌های بدون مرز. فضای دولتی و نهاد ناظری هم بر آن وجود ندارد. صندوق‌های قابل معامله آنچین می‌توانند راهی کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر را برای سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها فراهم کنند.
لازم است یادآوری شود که صندوق‌هایی نیز وجود دارند که هم استراتژی‌ها و هم زیرساخت‌ها را با هم ترکیب می‌کنند. برای مثال یک صندوق قابل معامله فعال آنچین (Active Onchain ETF)، صندوق قابل معامله‌ای است که به صورت فعال مدیریت و در بلاکچین معامله می‌شود.
نتیجه‌گیری
براساس استراتژی سرمایه گذاری و زیرساخت برای سرمایهگذاران، چند نوع صندوق ارز دیجیتال وجود دارد. انواع کریپتو فاند یا انواع صندوق ارز دیجیتال براساس استراتژی و زیرساخت را دوباره به صورت خلاصه شرح می‌دهیم.
صندوق‌های منفعل یا صندوق سرمایه گذاری شاخص، عملکرد شاخص خاصی از ارز دیجیتال را ردیابی می‌کنند. صندوق‌های مدیریت فعال توسط مدیران متخصص صندوق مدیریت می‌شوند. آن‌ها به صورت فعال، دارایی‌های ارز دیجیتالی را انتخاب می‌کنند که صندوق بر آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق‌های الگوریتمی براساس تعدادی قواعد خاص و الگوریتم‌هایی هستند. این قواعد و الگوریتم‌ها برای انتخاب دارایی‌های رمزارزی استفاده می‌شوند که صندوق بر آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند.
از لحاظ زیرساخت، صندوق‌های قابل معامله قانونگذاری شده وجود دارند که در بازار بورس معامله می‌شوند و در معرض قانونگذاری نهادهای امنیتی دولت هستند. همچنین صندوق‌های قابل معامله آنچینی وجود دارند که در بستر بلاکچین با استفاده از قرارداد هوشمند، دارایی‌ها را ترید و مدیریت می‌کنند.
سرمایهگذاران زمانی که می‌خواهند هر کدام از انواع صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال را انتخاب کنند، باید هدف از سرمایه‌گذاری و تحمل ریسک خود را با دقت در نظر بگیرند.