صرافی ارز دیجیتال چیست؛ تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز

اولین گام برای شروع معاملات ارز دیجیتال، انتخاب یک صرافی است. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر تعداد صرافی‌ ارز دیجیتال بسیار زیاد شده است، پیدا کردن یک صرافی مناسب برای بیشتر افراد به یک چالش جدی تبدیل شده است.

با توجه به همین موضوع ما تصمیم گرفتیم در این مقاله انواع صرافی ارز دیجیتال را معرفی کنیم تا شما در نهایت با بررسی هر کدام از صرافی‌های رمزارز، بتوانید صرافی موردنظر خود را پیدا کنید.

صرافی ارز دیجیتال

صرافی ارز دیجیتال (Cryptocurrency Exchange) یک پلتفرم آنلاین برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است و خدمات مختلفی مانند استیکینگ، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال دارایی‌ها و غیره را به کاربران خود ارائه می‌دهد. اکسچنج می‌تواند یک سایت یا یک اپلیکیشن تلفن همراه باشد؛ در برخی موارد ممکن است که اکسچنج ارز دیجیتال هم دارای سایت باشد و هم به صورت اپلیکیشن روی گوشی‌های هوشمند قابل اجرا باشد.

صرافی‌ ارز دیجیتال در واقع به‌عنوان یک واسطه بین خریدار و فروشنده عمل کرده و در ازای خدماتی که ارائه می‌دهد، کمیسیون یا کارمزد دریافت می‌کند. بخشی از درآمد صرافی‌ها هم از طریق کارمزد است. صرافی‌ها دارای کیف پول مخصوص هستند که در دسته کیف پول ارز دیجیتال تحت وب قرار می‌گیرد و به کاربران این فرصت را می‌دهد که دارایی‌های خود را در یک محیط امن نگهداری کنند.

انواع صرافی ارز دیجیتال

صرافی‌های ارز دیجیتال انواع مختلفی دارند. اما در حالت کلی می‌توان آن‌ها را به دو دسته صرافی ارز دیجیتال متمرکز و صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز تقسیم کرد. هر کدام از این صرافی‌ها معایب و مزایایی دارند که هر شخص باید با توجه به نیاز خود یکی از این صرافی‌ها را انتخاب کند. البته در شرایطی ممکن است فرد نیاز داشته باشد در هر دو صرافی به خرید و فروش ارز دیجیتال بپردازد. در هر صورت شما باید با ویژگی‌های هر دو صرافی کاملا آشنا باشید.

صرافی ارز دیجیتال متمرکز

صرافی‌های متمرکز (Centralized Exchange) با نام اختصاصی CEX نوعی پلتفرم آنلاین هستند که توسط یک نهاد مرکزی یا ارگان یا حتی توسط گروهی از افراد مدیریت می‌شوند. این صرافی‌ها یک کیف پول ارز دیجیتال دارند که کاربران  از آن برای ذخیره، دریافت یا انتقال ارزهای دیجیتال می‌توانند استفاده کنند. در حال حاضر طبق آمار بدست آمده حدود 90 درصد معاملات ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز انجام می‌شود.

مزایای صرافی متمرکز

• مهم‌ترین مزیت رقابتی صرافی متمرکز نقدینگی بالا است. به همین دلیل است که در این صرافی‌ها معاملات ارز دیجیتال با حجم بالا و در زمان بسیار کوتاهی انجام می‌شود.
• رابط کاربری آسان داشتن یکی از مهم‌ترین مزایای صرافی‌های CEX است. اغلب افرادی که در این حوزه مبتدی هستند به راحتی می‌توانند در این صرافی‌ها ثبت نام کنند و معاملات خود را انجام دهند.

معایب صرافی متمرکز

• در صرافی متمرکزکنترل دارایی‌های دیجیتال افراد، کاملاً در اختیار صرافی است. از نظر اغلب افراد این یک ایراد بزرگ برای این نوع صرافی است.
• کارمزد بالا از دیگر مواردی است که می‌تواند به عنوان یکی دیگر از معایب صرافی CEX به شمار برود. با بالا رفتن تراکنش کاربر، میزان این کارمزد هم افزایش پیدا خواهد کرد که می‌تواند رقم قابل توجهی باشد.
• احتمال نفوذ هکرها و خطر هک شدن سرورهای صرافی‌های متمرکز یکی دیگر از معایب این نوع صرافی به‌شمار می‌رود.

بهترین صرافی متمرکز

بیشتر صرافی‌های معروف مانند صرافی بایننس از نوع متمرکز هستند. سایر صرافی‌های متمرکز معتبر عبارتند از: صرافی بیتفینکس، صرافی کوکوین، صرافی کوین بیس، صرافی کراکن

صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز

صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange) با نام اختصاصی DEX یک پلتفرم خرید و فروش ارز دیجیتال است که روی بلاکچین ساخته‌ شده است. دارایی‌های دیجیتال در صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز کاملا در اختیار کاربران است و بدون هیچ واسطه‌ای میان خریداران و فروشنده‌ها مبادله می‌شوند. برای انجام معاملات در این صرافی نیازی به احراز هویت و تکمیل کردن فرم اطلاعات فردی نیست. برای مبادله ارزهای دیجیتال کافی است که کیف پول خود را به پلتفرم متصل کنید.

هیچ نهاد مرکزی یا ارگانی صرافی DEX را کنترل نمی‌کند و تمام تراکنش‌ها به کمک قراردادهای هوشمند به صورت خودکار انجام می‌شود. صرافی غیرمتمرکز خود به سه دسته  بازارساز خودکار (AMM)، صرافی غیرمتمرکز با دفتر سفارش‌ها و تجمیع‌کننده صرافی‌های غیرمتمرکز (Dex Aggregator‌) تقسیم می‌شود. تبادل دارایی‌های دیجیتال در تمام این صرافی‌ها از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.

مزایای صرافی غیرمتمرکز

• حفظ حریم خصوصی بدون تردید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صرافی غیرمتمرکز است. در این صرافی‌ها نیازی به ثبت اطلاعات هویتی کاربران نیست.
• از آنجایی که ارزهای دیجیتال در صرافی  DEXدر کیف پول خود کاربران نگهداری می‌شود به‌همین‌دلیل، آسیب‌پذیری کمتری در‌مقابل حملات هکری دارد.
• یکی دیگر از مزایای صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز تنوع زیاد توکن است. صرافی‌های غیرمتمرکز تعداد بی‌شماری از توکن‌ها را عرضه می‌کنند. البته باید قبل از خرید توکن‌های ناشناس به اندازه کافی در مورد آن تحقیق کنید. زیرا ممکن است یک پروژه کلاهبرداری باشد.

معایب صرافی غیرمتمرکز

• رابط کاربری پیچیده یکی از ایرادهای صرافی‌ DEX است. کار با این صرافی‌ها نیاز به دانش تخصصی دارد و افراد مبتدی می‌توانند هنگام مبادلات ارزهای دیجیتال دچار مشکل شوند و حتی سرمایه خود را از دست بدهند. 
• قراردادهای هوشمند، کدهای برنامه نویسی شده هستند که ممکن است دارای باگ (Bug) باشند. هکرها با پیدا کردن این حفره‌ها می‌توانند صرافی را هک کنند و کاربران سرمایه خود را از دست دهند.
• عرضه توکن‌های ناشناخته و پرریسک یکی دیگر از معایب صرافی ارز دیجیتال DEX است. متاسفانه تعداد زیادی از این توکن‌ها پروژه‌ها و نقشه‌های کلاهبرداری هستند.

بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز

بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال غیرمتمرکز با در نظر گرفتن ترافیک، نقدینگی و حجم معاملات عبارتند از:

• یونی سواپ (Uniswap)
• پنکیک سواپ (PancakeSwap)
• کرو (Curve)
• سوشی سواپ (SushiSwap)

فاکتورهای مهم برای انتخاب صرافی رمزارز

کافی است در موتورهای جستجوگر به دنبال لیست صرافی‌ ارز دیجیتال بگردید، نتایج بسیار زیادی که برای شما نمایش داده خواهد شد، قطعا باعث تعجب شما خواهد شد و قطعا انتخاب را برای شما سخت خواهد کرد. اما برخی فاکتورهایی وجود دارد که با درنظر گرفتن آن‌ها می‌توانید یک صرافی پیدا کنید که ا تمام نیازهای شما مطابقت داشته باشد.

1. پیشینه‌ی صرافی: پیشینه و شهرت صرافی یکی از موارد بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. در صورتی که یک صرافی ارز دیجیتال سال‌های طولانی است که به کاربران خود خدمات ارائه می‌دهد و موفق به جلب رضایت آن‌ها شده است، می‌تواند به عنوان یک صرافی قابل اعتماد به شمار رود.

2. امنیت صرافی: بدون تردید اصلی‌ترین عامل در انتخاب صرافی، امنیت است. در صورتی که یک صرافی از امنیت کافی برخوردار نباشد، سرمایه کاربران در خطر است. یک صرافی امن، باید از امنیت کافی برخوردار باشد و از اطلاعات و دارایی کاربران خود محافظت کنند.

3. میزان کارمزد: صرافی ارز دیجیتال در ازای خدماتی که به کاربران خود ارائه می‌دهد هزینه‌هایی را به عنوان کارمزد دریافت می‌کند، این کارمزدها برای افرادی که روزانه معاملات زیادی را انجام می‌دهند بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل قبل از انتخاب صرافی باید به باید به کارمزد تراکنش‌ها توجه کنید.

4. رابط کاربری: محیط کاربرپسند و داشتن یک رابط کاربری ساده از مهم‌ترین ویژگی‌های یک صرافی ارز دیجیتال خوب است زیرا رابط کاربری سخت و پیچیده می‌تواند افراد مبتدی را هنگام کار با صرافی دچار مشکل بکند.

5. پشتیبانی: یک صرافی معتبر و خود باید دارای یک تیم پشتیبانی قوی باشد که در صورت بروز هرگونه مشکل برای کاربران بتواند سریعا آن‌ها را راهنمایی کند. در صورتی که یک صرافی به صورت چت زنده یا پشتیبانی تلفنی با کاربران خود در ارتباط نیست، بهتر است که به سراغ صرافی‌های دیگر بروید.

صرافی ارز دیجیتال برای ایرانیان

انتخاب صرافی برای کاربران ایرانی با محدودیت‌های زیادی همراه است زیرا به دلیل تحریم‌های بین المللی بسیاری از صرافی‌ها خدمات محدودی به کاربران ایرانی ارائه می‌دهند یا کلا اجازه فعالیت به آن‌ها نمی‌دهند. به همین دلیل بسیاری از کاربران ایرانی به معامله یا مبادله ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز علاقه‌مند شده‌اند که نیازی به احراز هویت ندارد.

در هر صورت کاربران ایرانی باید قبل از هرگونه ثبت نام در صرافی ارز دیجیتال، آزاد بودن دسترسی کاربران ایرانی  را در صرافی مورد بررسی قرار دهند. در غیر این صورت ممکن است که بعدا دچار مشکل شوند و خطر مسدود شدن حساب کاربری بسیار زیاد است.

صرافی ارز دیجیتال متمرکز بهتر است یا غیرمتمرکز؟

پاسخ به این سوال که کدام صرافی ارز دیجیتال بهتر است به فاکتورهای زیادی مانند امنیت، حجم معاملات، کارمزد معاملات، تعداد رمزارزهای صرافی و غیره بستگی دارد. اما در حالت کلی می‌توان گفت صرافی‌های غیرمتمرکز نسبت به صرافی‌های متمرکز جدید هستند و به همین دلیل با برخی از مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند. اما در همین مدت نسبتا کوتاه هم توانسته‌اند پیشرفت‌ چشمگیری داشته باشند. دور از انتظار نیست که در سال‌های آتی بتوانند با حل این مشکلات، کاربران زیادی را جذب کنند و تبدیل به یک رقیب جدی برای صرافی ارز دیجیتال متمرکز شوند.

اما نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که برای انجام معاملات ارزهای دیجیتال فقط به سراغ صرافی‌های معتبر و امن بروید که شناخته شده باشند. در صورتی که در مورد یک صرافی اطلاعات زیادی در دست نیست یا چندان شناخته شده نیست بهتر است که از عضویت در آن اجتناب کنید و به سراغ صرافی‌های دیگر بروید.