احتمالاً برایتان پیش آمده است که هنگام خواندن مطالب درباره ارز دیجیتال با واژههایی مواجه شوید که معنایش را نمیدانید. در این مقاله از بینوست با مهمترین اصطلاحات ارز دیجیتال و کریپتوکارنسی آشنا خواهید شد.
اصطلاحات ارز دیجیتال
در ادامه، مرور کوتاهیی بر87 واژه در بازار ارز دیجیتال داریم.
Coin (کوین)
اصطلاح عامیانه رمزارز است.
Altcoin (آلتکوین)
به هر رمزارز دیگری به غیر از بیت کوین، آلتکوین گویند.
Meme coin (میم کوین)
آلتکوینی که براساس میم ساخته شده است. میم نوعی جک اینترنتی است که به صورت آنلاین به اشتراک میگذارند و دست به دست میشود.
بیشتر بخوانید: میم کوین چیست
Stablecoin (استیبل کوین، ارز دیجیتال پایدار، ارز دیجیتال باثبات)
نوعی ارز دیجیتال که هدفش ثابت و غیرقابل تغییر نگه داشتن قیمت و ارزش در بازار است و پشتوانهاش ارز، کالا یا اوراق بهادار مالی است.
Shitcoin (شِت کوین)
آلتکوینی است که هیچ کاربردی ندارد.
Bitcoin یا BTC (بیت کوین)
یکی از بزرگترین و معروفترین رمزارزهاست.
Halving (هالوینگ، هاوینگ)
هاوینگ بیت کوین به نصف شدن پاداش بیت کوین اشاره دارد که 4 سال یک بار اتفاق میافتد.
Satoshi Nakamoto (ساتوشی ناکاموتو)
ساتوشی ناکاموتو نام مستعار فرد یا افرادی است که وایت پیپر اصلی بیت کوین را ایجاد کردند.
Satoshi (ساتوشی)
کوچکترین واحد سازنده بیت کوین و یک ساتوشی معادل 0/00000001 بیت کوین است.
Ethereum (اتریوم)
دومین رمزارز بزرگ بعد از بیت کوین است که برای اولین بار از قرارداد هوشمند استفاده کرد.
Ether یا ETH (اِتر)
توکن بومی پلتفرم اتریوم است.
Vitalik Buterin (ویتالیک بوترین)
مبتکر بلاکچین اتریوم
Tether یا USDC (تتر)
استیبل کوینی که ارزشش به یک دلار آمریکا وابسته است.
USD Coin یا USDC
استیبل کوینی که ارزشش وابسته به یک دلار آمریکاست.
Token (توکن)
به صورت خاص به رمزارزی می گویند که در یک شبکه بلاکچینی خاص اجرا میشود. به عنوان نمونه XRP توکن بلاکچین ریپل محسوب میشود.
Governance token (توکن حاکمیتی)
افراد با داشتن توکن حاکمیتی در یک پروژه حق رأی به دست میآورند.
NFT یا Non-Fungible Token (توکن غیرقابل تعویض)
کلکسیونی به شکل دیجیتالی است که از فناوری مشابه رمزارزها استفاده میکند.
ERC-20
یکی از رایجترین استانداردهای رمزارز است که توسعه دهندگان براساس آن ارزهای دیجیتالی را تولید میکنند که با زیرساخت کنونی سازگار است.
گس (Gas)
انجام تراکنش در شبکه اتریوم با کارمزد و هزینه همراه است. کاربران بابت هر تراکنش باید ارز بومی اتریوم یعنی اتر را پرداخت کنند. این کارمزد را گس مینامند. از گس جهت پاداش دادن به ولیدیتورها بابت صرف انرژی برای تسویه تراکنشها استفاده میشود. گس همچنین عاملی بازدارنده در مقابل استفاده مخرب از بلاکچین اتریوم است.
Fiat currency (ارز فیات)
ارزهای سنتی که پشتوانه آنها اعتماد کامل به و اعتبار دولت یک ملت است. دلار آمریکا و یورو یا پوند بریتانیا و ریال ایران ارز فیات هستند.
Cryptocurrency (کریپتوکارنسی، کریپتو، رمزارز)
دارایی دیجیتالی است که میتواند با هدف حفظ ارزش یا به عنوان وسیلهای برای مبادله کالا و خدمات به کار رود. به جای نهادی متمرکز مانند بانک یا نهاد دولتی، تراکنشهای آن با رمزنگاری وریفای و تأیید و ثبت میشوند.
Cryptography (رمزنگاری)
روشی برای مخفی و ایمن نگه داشتن اطلاعات با به صورت رمز درآوردن این اطلاعات و تبدیل آنها به کدهای کشف نشدنی است. در این روش اطلاعات را تنها میتوان با کلید مخصوص رمزگشایی کرد و خواند.
Encryption (رمزگذاری)
روندی که در آن اطلاعات دیجیتال را به شکلی درمی آورند که بی اجازه نتوان به آنها دسترسی داشت. اگر برای دسترسی به سایتی از پسورد یا گذرواژه استفاده میکنید، سایت باید آن را رمزگذاری کند تا در صورت سرقت برای هکر قابل استفاده نباشد.
Private key (کلید خصوصی)
به آن کلید مخفی هم میگویند. پسورد یا گذرواژهای رمزگذاری شده است که با آن فرد میتواند به داراییهایش دسترسی پیدا کند. به صورت عددی طولانی است و حدس آن دشوار است.
Public key (کلید عمومی)
آدرس عمومی کیف پول ارز دیجیتال شماست. برای دریافت وجوه در حساب خود باید کلید عمومی را به اشتراک بگذارید.
Decentralized (غیرمتمرکز)
برای توصیف فناوریهایی استفاده میشود که وابستگی به واسطههای متمرکز و ناظران را کاهش میدهند و از سیستمهای توزیع شده استفاده میکنند.
Defi (دیفای، خدمات مالی غیرمتمرکز)
فایننس یا امور مالی سنتی، متمرکز است چون به واسطههای قابل اطمینان وابسته است. به عنوان نمونه اگر قصد دارید پولی را برای دوست یا خویشاوند خود بفرستید، به بانک اعتماد میکنید تا آن را به دست گیرنده برساند. در حالی که دیفای هیچ واسطهای نیاز ندارد. افراد میتوانند داراییها را مستقیم و بی واسطه بفرستند و دریافت کنند. در دیفای تراکنشها میتوانند سریعتر و ارزانتر انجام شوند.
برنامه غیرمتمرکز (Dapp)
Dapp برنامه غیرمتمرکزی است که توسط نهادی مرکزی کنترل نمیشود. توییتر نمونهای از برنامه متمرکز است که کاربران برای فرستادن و دریافت پیامها به واسطهای تکیه میکنند. برنامه غیرمتمرکز در بلاکچین توزیع میشود و به کاربران امکان میدهد که بی واسطه اطلاعات را بفرستند و دریافت کنند.
DAO (دائو، سازمان مستقل غیرمتمرکز)
دائو، گروهی از افراد است که برای رسیدن به هدفی مشترک در کنار هم کار میکنند و از قوانین نوشته شده به صورت کد کامپیوتری خوداجرا تبعیت میکنند. پروژه بیت کوین از نخستین نمونههای سازمان مستقل غیرمتمرکز است.
Ledger (دفتر کل)
سوابق تراکنشها که توسط نهادهای مالی متمرکز و اپلیکیشنهای مالی غیرمتمرکز نگهداری میشوند. دادههای تراکنشهایی که وارد دفتر کل میشوند شامل زمان، تاریخ، فرستنده و گیرنده هستند.
Distributed ledger (دفتر کل توزیع شده)
در امور مالی سنتی، نهادی همچون بانک نگهداری دفتر کل مربوط به تمام تراکنشهای مشتریان را برعهده دارد. دفترکلهای توزیع شده از نود یا گره یا کامپیوترهای مستقل برای ثبت، به اشتراکگذاری و همگام ساختن تراکنشها در دفتر کلی الکترونیکی استفاده میکنند. بلاکچین نوعی دفتر کل توزیع شده است.
Blockchain (بلاکچین)
فناوری زیربنایی که تقریباً تمام رمزارزها از آن استفاده میکنند. یک بلاکچین، دفتر کل کاملی از تراکنشها یا فعالیتهایی است که توسط چند گره شبکه به صورت همزمان نگهداری میشوند.
Block (بلاک،بلوک)
بلاکچین از فهرستی از تراکنشها ایجاد میشود که به صورت بلوک درمی آیند. هر بلوک به صورت رمزنگاری به بلوک قبلی ارجاع داده میشود، در نتیجه کسی نمیتواند تاریخچه بلاکچین را تغییر دهد.
On-chain (آنچین،درون زنجیره ای، روی زنجیره)
تراکنشی که درون بلاکچین رخ میدهد، تراکنش آنچین میگویند.
Off-chain (آفچین،برون زنجیره ای، خارج از زنجیره)
هرچیزی که در خارج از بلاکچین رخ میدهد.
Node (نود، گره)
کامپیوتر یا دستگاهی است که به سایر کامپیوترها یا دستگاههایی متصل میشود که همگی یک کپی از بلاکچین را نگهداری میکنند.
P2P یا Peer-to-Peer (همتا به همتا، نظیر به نظیر)
تراکنشی است که بدون دخالت واسطه یا نهادی متمرکز بین افراد انجام میشود.
Smart contract (قرارداد هوشمند)
قرارداد هوشمند، برنامهای است که بدون دخالت انسان و پس از رعایت شدن شرایطی خاص و از پیش تعیین شده خود به خود اجرا میشود. بعد از این که انجام شد، نمیتوان آن را تغییر داد یا به حالت اولیه برگرداند.
Fork (فورک)
فرآیندی که طی آن جامعه رمزارزی خاص در پروتکلهای بلاکچین تغییر ایجاد میکنند. سافت فورک شامل تغییر در پروتکل نرمافزار میشود اما سازگاری رو به عقب دارد (سازگاری با نسخههای قبلی). در هاردفورک تمام نودها به آخرین نسخه ارتقاء میابند.
Wallet (والت، کیف پول)
دستگاه ذخیره دیجیتال یا مکانی برای نگهداری امن داراییهای رمزنگاری شده. کیف پولها میتوانند آنلاین (کیف پول گرم) یا آفلاین (کیف پول سرد) باشند. تراست ولت، اتمیک ولت، لجر نانو و متامسک چند نمونه کیف پول ارز دیجیتال هستند.
Cold wallet (کیف پول سرد)
دستگاه فیزیکی برای ذخیره مانند فلش درایو (USB)، هارد یا SSD است که برای ذخیره رمزارزها به صورت آفلاین به کار میرود.
Hot wallet (کیف پول گرم)
نوعی ذخیره آنلاین رمزارزهاست که توسط یک صرافی یا شخص ثالث فراهم میشود. از آنجایی که این شیوه ذخیرهسازی آنلاین و با پسورد یا گذرواژه در دسترس است، مورد هدف هکرها قرار میگیرد.
Metamask (متامسک)
یکی از کیف پولهای آنلاین ارز دیجیتال است که در ابتدا برای تراکنشهای بلاکچین اتریوم استفاده میشد.
Double spend (دو بار خرج کردن)
اگر با 20 هزار تومان سیب بخرید، دیگر مالک آن 20 هزار تومان نیستید و نمیتوانید دوباره آن را خرج کنید. حتی در تراکنشهای دیجیتال، نهادهای مرکزی مانند بانک به افراد اجازه میدهند که تنها یک بار پول خود را خرج کنند. در دیفای یا خدمات مالی غیرمتمرکز ممکن است یک کوین صدها بار کپی شود و 100 بار خرج شود. بلاکچین به کمک حل این مشکل آمده و از دوبار خرج کردن یا خرج مضاعف جلوگیری میکند.
بیشتر بخوانید: دوبار خرج کردن در ارز دیجیتال چیست
cryptocurrency exchange (صرافی رمزارز)
صرافی رمزارز وب سایت یا اپلیکیشنی است که به کاربران امکان میدهد تا کریپتو یا رمزارزهای خود را خرید و فروش کنند.
Market capitalization یا Market cap (ارزش بازار، مارکت کپ)
این اصطلاح ارزش کلی یک رمزارز در بازار را نشان میدهد.
Candle stick (کندل استیک، نمودار شمعی)
نمودارهای ارز دیجیتال که حرکت قیمتها را با نوارهای سبز و قرمز نشان میدهند. نوار سبز افزایش قیمت و نوار قرمز کاهش قیمت را نشان میدهد.
Volatility (نوسان)
وضعیتی از بازار که در آن قیمتها بارها و به صورت پیش بینی ناپذیری بالا و پایین میروند.
Bull market (بازار گاوی)
شرایطی در بازار را توصیف میکند که طی بازهای زمانی، قیمتهای بازار روندی صعودی دارند و دید عمومی مثبت است.
Bear market (بازار خرسی، بِر مارکت)
این بازار برعکس بازار گاوی است. قیمتهای بازار روند نزولی دارند و چشم اندازها منفی هستند.
Whale (نهنگ بازار)
اصطلاحی عامیانه برای توصیف نقش آفرینان بزرگ بازار ارزهای دیجیتال از جمله سرمایه گذاران حقوقی تا صندوقهای پوشش ریسک یا افراد ثروتمند است.
بیشتر بخوانید: نهنگ ارز دیجیتال چیست
ICO (عرضه اولیه کوین یا سکه)
این نام اختصاری برای عرضه اولیه کوین استفاده میشود. به سرمایهگذاران فرصت میدهد که از پروژههای جدید رمزارز پشتیبانی کنند.
Whitepaper (وایت پیپر، مقاله سفید)
وایت پیپر، سندی فنی است که همراه با پروژههای جدید کریپتو یا رمزارز منتشر میشود و نحوه عملکرد سیستم را توضیح میدهد.
Hash (هش)
هش نتیجه قطعهای از دادههاست که از طریق الگوریتم خاصی پدید میآید. دادهها را به صورت زنجیره متنی منحصر به فردی از حروف و اعداد فشرده میکند. هش در رمزارزها مهم است چون بلاکچین سابقه تغییرناپذیری از تراکنشهاست و هش کردن میتواند تلاش برای تغییر یا تغییر غیرقانونی دادهها را آشکار کند.
Consensus (اجماع)
روشی است که با آن اعضای بلاکچین با هم توافق میکنند که داخل بلاکچین چه چیزهایی قرار بگیرد. دو مورد از مکانیسمهای اجماع معروف اثبات کار و اثبات سهام هستند.
Mining (ماینینگ، استخراج)
استخراج رمزارز، فرآیند وریفای یا تأیید تراکنشها با مکانیسم اجماع الگوریتم اثبات کار است. در ماینینگ با استفاده از سختافزاری کامپیوتری، هشی با تریلیاردها ترکیب مختلف حل میشود. هرچه قدرت محاسباتی بیشتر باشد، در بازه زمانی معینی میتوانید حدسهای بیشتری بزنید و شانس بیشتری برای ضرب یا مینت رمزارز جدید دارید.
Mining farm (مزرعه ماینینگ)
انبار یا اتاقی از دستگاههای ماینینگ که در طول روز کار کرده و رمزارز استخراج میکنند.
Proof of work یا PoW (گواه اثبات کار)
نوعی مکانیسم اجماع است. بلاکچینهای زیادی از آن استفاده میکنند که ثابت کنند ماینرها کارهای محاسباتی را برای حدس هش 64 کاراکتری انجام دادهاند تا بلاکی به بلاکچین اضافه کنند.
Proof of stake یا PoS (گواه اثبات سهام)
برخی از بلاکچینها از این مکانیسم اجماع استفاده میکنند. برای استفاده از آن لازم است که وریفای کنندگان یا تأیید کنندگان، مقداری رمزارز را قفل یا استیک کنند تا فرصت اضافه کردن بلوک یا بلاک جدید به بلاکچین را به دست آورند. هرچه کوینهای بیشتری را استیک کنید، بیشتر احتمال دارد که ولیدیتور شوید. اگر به صورت عمدی یک تراکنش تقلبی را تأیید کنید، استیکینگ را از دست میدهید.
Validator (ولیدیتور، اعتبارسنج،تأیید کننده)
فردی که هزینه میکند تا فرصت اعتبارسنجی تراکنشها را به دست آورد و در بلاکچین اثبات سهام، رمزارز کسب کند.
Hodle (هودل، هولد)
این واژه در نتیجه تلفظ اشتباه Hold به وجود آمد و به معنای نفروختن رمزارزها و نگه داشتن آنهاست.
Yield (ییلد، سود)
بازده سرمایه گذاری است که به صورت درصد نشان داده میشود.
Liquidity (لیکوئیدیتی، نقدینگی)
قابلیت نقد شدن یک رمزارز یعنی خرید و فروش آزاد آن را می گویند. همچنین به تعداد رمزارزهای قابل معامله در استخرهای نقدینگی صرافیهای غیرمتمرکز اشاره میکند.
Rug pull (راگ پول)
نوعی کلاهبرداری که در آن توسعه دهندگان یک رمرزارز، پروژه را رها کرده و پول سرمایه گذاران را سرقت میکنند و ناپدید میشوند.
Airdrop (ایردراپ)
شرکتهایی که به جای عرضه اولیه، رمزارز یا توکن غیرقابل معاوضه را به صورت مستقیم به کیف پول کسانی که از خدمات آنها استفاده کردهاند، واریز میکنند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، به مقاله ایردراپ چیست مراجعه کنید.
Play to earn یا P2E
بازیهایی که در آن بازیکنان رمزارز پاداش میگیرند.
Aping (ایپینگ)
ایپ (Ape) یعنی که بی پروایانه و به امید کسب سود کوتاه مدت در چیزی سرمایه گذاری کنید.
Bag (بگ)
بگهای شما سرمایه گذاریهایی هستند که برای مدتی طولانی آنها را نگه داشتهاید و معمولاً ضعیف عمل کردهاند.
Binance (بایننس)
بزرگترین صرافی رمزارزی که در آن رمزارزها را خرید و فروش میکنند.
Bored Ape Yacht Club (باشگاه قایق تفریحی میمون کسل)
بزرگترین کلکسیون NFT است و جیمی فالون و امینم جزو مالکانش هستند.
Burning (برنینگ، سوزاندن)
رمزارزها را با فرستادن به کیف پولی که فقط میتواند آنها را دریافت کرده و نمیتواند ارسالشان کند، میسوزانند. از مکانیسم سوزاندن برای از بین بردن تورم استفاده میکنند.
Buy the dip (خرید در کف)
خرید در کف، به معنای بیشتر خرید کردن یک دارایی است بعد اینکه قیمتش پایین میآید.
Cross-chain (کراس چین، میان زنجیرهای)
کراس چین یا میان زنجیرهای به قابلیت ارسال دادهها، توکن ها یا داراییها از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر میگویند.
Cryptopunks (کریپتوپانکس)
کریپتوپانکس اولین کلکسیون NFT است و از ده هزار کاراکتر در سال 2017 ساخته شده است.
Decentralized exchange (صرافی غیرمتمرکز)
صرافیهای غیرمتمرکز برای خرید و ترید رمزارزها استفاده میشوند. برخلاف صرافیهای دیگر، تراکنشهای همتا به همتا یا نظیر به نظیر را به کار میبرند تا تحت تأثیر نهادی متمرکز نباشند.
Degen (دیجن)
کوتاه شدهٔ degenerate و به aping شبیه است. دیجن یا دژن بودن به معنای سرمایه گذاری بر چیزی بدون دقت لازم است.
Diamond Hands (دایمند هندز، دستهای الماسی)
دستهای الماسی افرادی هستند که داراییهای مالی را برای مدتی طولانی یا در طول قیمتی طولانی نگهداری میکنند.
Dogecoin (دوج کوین)
ارز دیجیتالی است که به عنوان شوخی توسط بیلی مارکوس، مهندس نرم افزار IBM و جکسون پالمر مهندس Adobe در سال 2017 ایجاد شد. همه دوج کوین را به عنوان اولین میم کوین میشناسند.
DYOR (خودت تحقیق کن)
کوتاه شده عبارت Do Your Own Research و به معنای خودت تحقیق کن است و برای توصیه مالی و پرهیز ازتحت تأثیر هیاهو یا دیگران و سوگیریها قرار گرفتن به کار میرود.
Flash loan (وام آنی)
وامهای آنی یا فلش یکی از ابزارهای دیفای هستند که امکان وامهای بدون وثیقه را فراهم میکنند. با این وام میتوانید برای خرید دارایی پول قرض بگیرید.
بیشتر بخوانید: فلش لون در ارز دیجیتال
FUD (فاد)
کوتاه شدهٔ عبارت انگلیسی fear,uncertainty and doubt به معنای ترس، شک و تردید میباشد.
GWEI (گیگاوی)
هزینه گس با گیگاوی نمایش داده میشود. اگر گیگاوی زیر 50 باشد، گس ارزان و بالای 100 بودن آن یعنی که مقدار گس یا کارمزد اتریوم گران است.
Liquid market (بازار نقد)
بازار نقد بازاری است که در آن شمار زیادی از خریداران و فروشندگان وجود دارند که باعث میشود خرید و فروش تقریباً فوری صورت بگیرند.
Metaverse (متاورس)
دنیای دیجیتالی که در آن دهها، صدها یا هزاران کاربر به طور همزمان در آن رفت و آمد میکنند. از متاورسهای معروف میتوان به سندباکس و دیسنترالند اشاره کرد.
Mining Rig (ریگ ماینینگ)
رایانهای قوی که به منظور استخراج رمزارزها طراحی و راه اندازی میشود.
Mint (مینت)
در بلاکچین مینت به معنای تأیید اطلاعات و قرار دادن آن به عنوان یک بلوک در زنجیره است. مینت کردن NFT نیز خرید آن از سازندهاش طی فروشی عمومی معنا میشود.
Multichain (مولتی چین یا چند زنجیرهای)
اپلیکیشن یا خدماتی که برای استفاده در چند بلاکچین طراحی شدهاند.
سخن پایانی
در این مقاله با مهمترین اصطلاحات ارز دیجیتال آشنا شدید. در صورتی که پیشنهاد یا نظر یا سوالی دارید خوشحال خواهیم شد که در بخش نظرات پاسخگوی شما باشیم.