نبرد میان دیفای و سیفای نهادهای پولی و بانکی

در زمانه‌ای به سر می‌بریم که جرقه‌ی تغییرات بزرگی در جهان مالی در حال شعله‌ور شدن است و با آمیخته ‌شدن حوزه‌های تأمین مالی غیرمتمرکز (DeFi) و متمرکز (CeFi)، گذار به دنیای آینده سریع‌تر رخ خواهد داد. در این مقاله شما را با نبرد میان دیفای و سیفای نهادهای پولی و بانکی آشنا خواهیم کرد.

دو فرضیه در مورد آینده جهان مالی

در دانشگاه‌ها حقیقت اقتصاد را به ما نیاموخته‌اند. سر کلاس‌های درس تنها اصول اقتصاد وودو را برایمان بازگو کرده‌اند. [توضیح: اقتصاد وودوو (Voodoo Economics)، عبارت کنایه‌آمیزی است که جرج بوش، رئیس‌جمهور اسبق ایالات متحده برای توصیف اصلاحات و برنامه‌های اقتصادی رونالد ریگان به‌کار می‌بست]. شاید اگر نگوییم هیچ‌گاه اما تنها در مواردی معدود، استادان دانشگاه پا از حدود متعارف فراتر گذاشته‌اند و تا حدی ما را با اصول حاکم بر مکتب اقتصاد اتریش آشنا کرده‌اند.

بنابراین چاره‌ای جز خرق عادت و سنت‌شکنی برای فهم حقیقی ساز و کارهای حاکم بر جهان مالی وجود ندارد. حقیقت آن است که درک چگونگی پدیدآمدن نظام مالی، نحوه کار آن و اینکه چه کسانی زمام کنترل آن را در دست دارند، همچنان جهان جدیدی است که زوایای ناپیدای فراوانی برای واکاوی و بررسی در گوشه‌وکنار خود دارد.

اگر بتوانید به ژرفای مفاهیم اقتصادی نفوذ کنید و تار و پود آن را بشکافید، آنگاه احتمالاً خواهید توانست رگه‌هایی از ارتباط میان رخدادهای مختلف را ببینید. اینکه چرا عیسی مسیح، صرافان را از معبد اخراج کرد، یا آنکه چرا بریتانیا به یک امپراتوری عظیم تبدیل شد یا چرایی افول ستاره بخت دلار و تضعیف قدرت خرید آن، همگی پرسش‌هایی هستند که پاسخ به آن‌ها می‌تواند رهیافتی از درک اقتصاد در اختیارمان بگذارد. بسیاری از ما به‌رغم آنکه روزانه با پول سروکار داریم، اما کمتر، نظام پیچیده نهفته در ورای آن را می‌شناسیم.

می‌خواهیم در این مقاله، دو فرضیه مطروحه در مورد آینده جهان مالی به بحث و مداخله بگذاریم. فرضیه اول این است که افراد زیرک حوزه فناوری، دست به خلق بلاک چین، تأمین مالی غیرمتمرکز و تمامی این فناوری‌های نوظهور زده‌اند تا نظام جدیدی را بر جهان امور مالی حاکم کنند. فرضیه دوم هم این است که نهادهای مالی بزرگ و دولت‌ها فناوری‌های مشابهی را مدت‌ها است که آزمایش کرده‌اند و شاید امروزه ۱۰ سال از جنبش کنونی DeFi جلوتر باشند. فارغ از درستی هر یک از این دو فرضیه، نخبگان گرداننده برنامه «بازنشانی بزرگ (The Great Reset)» مجمع جهانی اقتصاد که به‌دنبال بازسازی اقتصاد جهانی هستند، برنامه واحدی برای برپایی یک نظام مالی نوین در سر دارند.

در حالی که قشر نخبه به‌دنبال تجدید ساختار اقتصاد جهانی در راستای منافع خویش است، استارتاپ‌های ارز دیجیتال با روندی شتابان، خدماتی را توسعه می‌دهند که می‌تواند با خدمات قدرتمندترین بازیگران وال استریت و حتی بانک‌های مرکزی رقابت کند. ارزش‌آفرینان و توسعه‌دهندگان، مشغول پایه‌ریزی ساختار نوپدیدی هستند که از آن با عنوان تأمین مالی غیرمتمرکز یا DeFi یاد می‌شود و متشکل از یک نظام مالی کاملاً جدید است که در آن کاربران می‌توانند به یکدیگر به صورت غیرمتمرکز وام دهند یا دیگر تسهیلات مالی و اعتباری را در اختیار هم بگذارند. این در حالی است که تا همین چند وقت پیش، انجام هر یک از این کارها بدون مراجعه به بانک، امکان‌پذیر نبود.

اگرچه در دنیای سنتی تنها این بانک‌ها مرکزی هستند که از قدرت چاپ پول برخوردارند، اما در جهان DeFi، فناوری‌هایی خلق شده، که هر کس به کمک آنها می‌تواند ارزهای معاملاتی خود را به شکل توکن یا دیگر اشکال رمزارزها ایجاد کند. سال‌ها است که اینترنت، فرایند خلق و توزیع محتوا را به شیوه غیرمتمرکز امکان‌پذیر کرده؛ برای مثال، امروزه همگان می‌توانند با راه‌اندازی کانالی در یوتیوب، محتوای اختصاصی خود را بسازند و منتشر کنند. دیفای نیز قرار است اتفاق مشابهی را در دنیای مالی رقم بزند.

دیفای (DeFi)، تعامل بعدی نظام مالی است

بشر در دوره‌ای از تاریخ از طلا به‌عنوان ارزی بین المللی استفاده می‌کرد؛ به‌دلیل آنکه طلا «کمیاب» بود. در عصر حاضر، بیت کوین توانسته جا پای طلا بگذارد و از مدل کمیابی آن تقلید کند. خاندان مدیچی، اولین کسانی در تاریخ بودند که با تأسیس بانک، مردم را تشویق کردند که طلاهایشان را نزد آنها به امانت بگذارند و در ازایش یک رسید کاغذی دریافت کنند. آنها می‌دانستند که هرگز همه مردم در یک زمان برای دریافت سپرده‌های طلایشان به آنها مراجعه نمی‌کنند، از این رو شروع کردند به اعطای وام به مشتریان خود. درست شبیه به آنچه امروزه در شماری از فناوری‌های دیفای رخ می‌دهد. به معنای با نگاهی به پیشینه صنعت بانکداری می‌توان آینده‌ی حوزه دیفای را پیش‌بینی کرد.

امروزه نوید بخش‌ترین اپلیکیشن‌های دیفای شامل پروتکل‌هایی برای نرخ‌های بهره غیرمتمرکز، مخازن نقدینگی، رمزارزهای باثبات و غیره است. برای مثال، فرض کنید شما ۱۰ هزار دلار در حساب بانکی‌تان پول دارید و بانک به شما سود منفی یا در بهترین حالت صفر درصد به شما می‌دهد. در حالی که به‌کمک پلتفرم‌های دیفای می‌توانید دست‌کم سه الی چهار درصد از سپرده خود سود به‌دست بیاورید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد پروژه‌های دیفای می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.

بانک‌های بزرگ در تیررس تهدیدات دیفای هستند. آنها هر چند بر طبل مخالفت با بیت کوین می‌کوبند، اما در خفا دست به آزمایش گسترده فناوری زیرساختی بیت کوین یعنی بلاک چین می‌زنند. آنها پیش‌تر با دیده شک و تردید به قابلیت‌های نهفته بیت کوین برای بر هم زدن نظام مالی جهان می‌نگریستند، اما امروزه خود پیش‌قدم شده‌اند و با راه‌اندازی رمزارزهای باثبات و زیرساخت‌های دفترکل توزیع‌شده ویژه خود به استقبال جهان مالی آینده می‌روند.

اگر بانک جی‌پی‌مورگان چیس را در نظر بگیرید، می‌بینید که به‌تازگی با همکاری دولت سنگاپور، دفترکل توزیع‌شده ویژه خود را راه‌اندازی کرده است. این در حالی است که نوآوران حوزه فناوری، دست‌کم دو تا سه سال زودتر از غول‌های بانکی به این حوزه‌های جدید ورود کرده‌اند. به همین دلیل، تاکنون مشاهده نشده که بانک‌های بزرگ دست به اقدامات چشم‌گیری در حوزه دیفای زده باشند. آن‌طور که پیداست، بانک‌های بزرگ، پیش از هر چیز به‌دنبال تمرکز بر راهکارهای اثبات‌شده فناوری دفترکل توزیع‌شده از جمله پرداخت برون‌مرزی و تعویض سامانه‌های رایانش ابری با سامانه‌های مبتنی بر دفاتر کل توزیع‌شده هستند.

آینده‌ی  نبرد میان دیفای و سیفای و نهادهای پولی و بانکی

عوامل زیادی هستند که می‌توانند در آینده دیفای اثرگذار باشند. یکی از این عوامل، اتریوم ۲.۰ است که با هدف بهبود مقیاس‌پذیری بلاک چین اتریوم در ماه‌های آتی راه‌اندازی خواهد شد. موفقیت یا شکست احتمالی این به‌روزرسانی بزرگ می‌تواند هر آنچه را که خط‌وربطی با اتریوم دارد را دستخوش تغییر کند.

عامل دیگر، نحوه رویاروی بانک‌ها و نهادهای قانون‌گذار با دیفای است. در حال حاضر، دیفای باید خود در قالب یک نهاد مستقل فعالیت کند. فعالان حوزه فناوری خود باید با اتخاذ رویکردی اخلاق‌مدار، راهکارهایی از جمله بیمه قراردادهای هوشمند را توسعه بدهند و به این ترتیب، از کیان حوزه دیفای محافظت کنند. تا زمانی که توسعه چنین راهکارهایی در دستور کار فعالان حوزه دیفای قرار نگیرد، نمی‌توان به رقابت با نظام بانک‌داری سنتی چشم امید بست.

از سویی دیگر، ارزش‌آفرینان حوزه رمزارزها باید مبانی فناوری دیفای را به آحاد جامعه آموزش بدهند و به آنها بیاموزند که این فناوری نوین چه رهاوردهایی می‌تواند برای آنها داشته باشد. علاوه بر این، پذیرش فراگیر دیفای به‌تنهایی چندان مورد انتظار نیست و عده‌ای نمی‌خواهند با یک فناوری سروکار داشته باشند که صفر تا صد آن غیرمتمرکز است.

بی‌شک صنعت دیفای می‌تواند برخی از ویژگی‌های سودمند نظام مالی سنتی را به مدل کسب‌وکاری خود بیفزاید. اینجا درست همان نقطه‌ای است که آمیزه‌ای از تأمین مالی غیرمتمرکز (DeFi) و متمرکز (CeFi) متولد می‌شود.

بنابراین با ترکیب برنامه‌های کاربردی متمرکز و غیرمتمرکز می‌توان گونه جدیدی از اقتصاد را خلق و کاربران را به سوی استفاده از دیفای ترغیب کرد. این ترکیب در حال حاضر، اجتناب‌ناپذیر است؛ چرا که به‌واسطه نوپا بودن صنعت دیفای، کاربران عادی نباید تمام پس‌انداز خود را در قراردادهای هوشمند قرار دهند.

قلمروهای اقتصاد دیجیتالی می‌توانند در هر گوشه از جهان سر بر بیاورند و با پدیدارشدن در اشکال مختلف، فرصت‌های جدید را در اختیار همگان بگذارند. قرار نیست دیفای در خلأ شکل بگیرد. برای نمونه، شکل‌گیری این صنعت به رشد و تکامل تمرکززدایی از فناوری، اینترنت و روش‌های امنیتی بستگی دارد.

فارغ از این‌ها، نظام مالی سنتی، به همین سادگی‌ها خیال ندارد میدان رقابت را ترک کند. فعالان دیفای باید پیش از هر چیز با خود صادق باشند و بدانند که کدام حوزه‌ها را می‌توانند بهبود ببخشند. در این میان، ارتقای سواد عمومی یکی از این حوزه‌ها است. نبرد میان دیفای و سیفای می‌تواند گذار از دنیای متمرکز به دنیای غیرمتمرکز را تسهیل خواهد کرد.

به نظر می‌رسد آینده‌ی اقتصاد جهان در گروی بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. به همین دلیل بهتر است سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال را پیش  از اینکه دیر شود آغاز کنید به همین دلیل اگر به دنبال سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال هستید با تیم مشاوره‌ی سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال «بینوست» تماس بگیرید